مصرف روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت طبیعی نیست

 این روزها افزایش نرخ سوخت سخن هر محفلی است. شایعه‌ای که یک خبرگزاری در فضای مجازی پخش کرد، باعث ایجاد صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها شد. فارغ از اینکه بنزین دو نرخی می‌شود یا خیر، در گفت‌وگویی با علی خاکساری کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، از منافع و مضرات افزایش نرخ سوخت در ایران صحبت کردیم. او می‌گوید من مخالف این هستم که نرخ بنزین افزایش یابد ولی در عین حال مردم به لحاظ بهداشت، آموزش، حمل و نقل عمومی و همچنین درآمد ماهیانه در مضیقه باشند. این استاد دانشگاه افزایش نرخ سوخت را به شرطی که منافع آن عائد جامعه شود، مفید می‌داند.    

خاکساری در گفت و گو با آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی  "نفت ما"، ابراز داشت: در مورد قیمت سوخت آنچه که مهم است، تعادل بین قیمت سوخت و درآمد مردم و همچنین نسبت نرخ سوخت به قیمت سایر کالاها و خدماتی است که مردم دریافت می‌کنند. در حال حاضر شاهدیم که قیمت بسیاری از کالاها و خدمات از سال گذشته تا به امسال بین 2 تا 3 برابر افزایش یافته است؛ اما قیمت سوخت تغییر نکرد. از طرف دیگر درآمد مردم هم تقریبا ثابت بوده. این موضوع تضادی اساسی ایجاد می‌کند؛ اینکه آیا بنزین 1000 تومانی که به مردم عرضه می‌کنیم، واقعا به نفع مردم و اقتصاد کشور است یا خیر؟ اگر به نفع مردم است، کدام قشر متنعم می‌شوند؟ دهک‌های بالا یا پایین؟

این عضو هیات علمی دانشگاه علامه افزود: تحلیل کلی و اولیه من این است که اکنون قیمت سوخت در کشور ما قیمتی واقعی نیست؛ درست همانطور که درآمدها و قیمت سایر کالاها واقعی نیستند. من قصد ندارد از مفهوم "افزایش قیمت بنزین" استفاده کنم؛ چرا که در جامعه به این مساله حساسیت‌هایی وجود دارد. بحثی که در اینجا مطرح می‌شود در افزایش مطلق قیمت بنزین خلاصه نمی‌شود. باید قیمت سوخت را عادلانه‌تر شود. قیمت سوخت، درآمدها، خدمات و کالاهایی که مردم به آنها نیاز دارند عموما باید عادلانه شوند. مساله فقط نرخ سوخت نیست. افزایش نرخ سوخت را باید در کنار بهبود نرخ خدمات و کالاهایی در نظر گرفت که مورد اقبال مردم هستند.
وی ادامه داد: اگر در این زمینه تعادلی مناسب ایجاد کنیم، می‌توان قیمت سوخت را واقعی کرد. واقعی کردن قیمت سوخت، در کنار واقعی کردن درآمد مردم، می‌تواند به نفع اقتصاد کشور باشد و به عدالت اجتماعی منجر شود. اینگونه افراد منافع بیشتری کسب می‌کنند.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به افزایش مصرف سوخت در فروردین ماه امسال گفت: آمار این ماه نشان می‌دهد که حدودا 2 میلیارد و 827 میلیون لیتر بنزین در روز مصرف شده است؛ یعنی در فروردین‌ماه تقریبا هر روز 96 میلیون لیتر سوخت مصرف شده است. با در نظر گرفتن این میزان سوخت باید به خاطر آوریم که دولت چه میزان یارانه بابت این سوخت پرداخت می‌کند. در حال حاضر دولت حداقل‌ یارانه‌ای که در خصوص سوخت پرداخت می‌کند، حدودا 7 هزار تومان است. اگر این میزان را ضرب در 2 میلیارد و 827 میلیون کنیم، یارانه یک ماه سوخت به دست می‌آید. این مقدار حدودا 21 هزار میلیارد تومان است.

وی تصریح کرد: مشخصا هزینه 21 هزار میلیارد یارانه مذکور در جاهای دیگر می‌تواند از بسیاری جهات به نفع مردم باشد. می‌توان با واقعی کردن قیمت سوخت به جامعه خدمت کرد. البته این افزایش قیمت نباید یک جانبه باشد. من این موضوع را نمی‌پذیرم که قیمت بنزین افزایش یابد، اما وضعیت بهداشت بهتر نشود. یا اینکه آموزش بهتر نشود. مصرف سوخت در کشور باید واقعی شود. مصرف روزانه 100 میلیون لیتر سوخت به هیچ وجه طبیعی نیست. سود سوخت ما به جیب یک عده محدود می‌رود و دودش به چشم همگان.

خاکساری ابراز داشت: کشور ایران با تعداد خودروهای محدودی که دارد میزان مصرف سوختش نباید در این حد باشد. کشور ترکیه با همین جمعیت و خودروهایی بیشتر از خودروهای ما، حدود یک دهم ایران مصرف سوخت دارد. این نشان می‌دهد که واقعی کردن قیمت سوخت چقدر تاثیر دارد.

گفت و گو: سید مسعود آریادوست