روزنگار نفت / هفدهم شهریور ١٣٣٠

    به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،   پس از آنكه استوكس، رئيس هيئت مذاكره‌كننده انگليس براي موضوع نفت بدون گرفتن نتيجه از مذاكره با دولت ايران در 31 مرداد 1330 تهران را ترك كرد، در 13 شهريور 1330 دكتر مصدق در مجلس سنا اعلام كرد كه 15 روز براي تجديد مذاكرات به دولت انگليس مهلت داده است و پس از گذشت آن زمان، جواز اقامت كارشناسان انگليسي را لغو خواهد كرد.

همچنين در 17 شهريور همان سال، دكتر مصدق گزارش مذاكرات با استوكس را در مجلس ارائه كرد. وي با اشاره به پيشنهاد 18 ماده‌اي طرف انگليسي، گفت: "استوكس، شركت نفت انگليس و ايران را به عنوان يك شركت خارجي كه قصد دارد نفت ايران را به مدت 25 سال خريداري كند، معرفي كرد و تا اينجا ما با آن مخالفتي نداشتيم، اما استوكس پس از آن موضوع، حضور يك آژانس خارجي در ايران را مطرح كرد تا بر عمليات فروش نفت نظارت كند.

من از ايشان پرسيدم كه كار شركت ملي نفت چيست؟ وقتي شما يك مقدار زيادي نفت بخريد، براي مدت 25 سال نفت مي‌بريد و وقتي يك آژانس اينجا برقرار كنيد كه تمام كارهاي نفت را انجام دهد، در حكم امتياز است.

دكتر مصدق در ادامه گفت: «در روزهاي آخر به ايشان عرض كردم كه ما با توجه به فرمولي كه مورد موافقت قرار گرفت، در 3 موضوع مي‌توانيم مذاكره كنيم. يكي، مستخدمين و متخصصين انگليسي است، ديگر، قضيه خسارت و ضرر كمپاني و سومي، منفعتي كه شما مي‌خواهيد از اين كار ببريد.»