چشم انداز رشد صنعت گاز طبیعی در قاره آفریقا

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،قاره آفریقا هم اینک یک بخش کوچک اما در حال رشد از تصویر جهانی صنعت گاز طبیعی به شمار می آید. و چشم اندازهای تولید گاز طبیعی در آن همچنان روشن تر از پیش، خواهد بود. با توجه به دسترسی آزادانه شرکتها به ذخایر گاز طبیعی و قراردادهای جذاب واگذاری میادین نفت و گاز آفریقا، از سالهای گذشته سرمایه گذاران زیادی از شرکتهای چند ملیتی و شرکتهای ملی نفتی آفریقایی و غیرآفریقایی تا شرکتهای کوچک و متوسط اکتشاف و تولید را به خود جذب نموده است. بر اساس پیش بینی ها، با آغاز توسعه منابع غیر متعارف گاز در قاره سیاه به ویژه در شمال و جنوب آفریقا، شرکتهای جدیدی به جمع فعالان اکتشاف و تولید انرژی در این قاره، افزوده خواهند شد. توسعه صنعت گاز طبیعی، فرصتهای زیادی را در آفریقا به ارمغان خواهد آورد و می تواند دستیابی کشورهای این قاره را به توسعه اقتصادی و اجتماعی، تسریع بخشد. اما این فرصتها، با ریسک ها و چالشهایی همراه است که بخشی از آنها، خارج از دایره قدرت و نفوذ صنایع محلی و منطقه ای و دولتها هستند. بخشی دیگر نیز، با وجود تأثیرگذاری، قابل مدیریت هستند اما به توجه بیشتری نیاز دارند. آژانس بین المللی انرژی در گزارش "آیا ما به عصر طلایی گاز وارد شده ایم؟" چشم انداز امیدوار کننده و مثبت آینده جهانی گاز طبیعی را در چهار منطقه دنیای امروز تشریح نموده که عبارتند از: 1- افزایش چشمگیر مصرف گاز طبیعی در چین. 2- افزایش قابل توجه استفاده از گاز طبیعی در بخش حمل و نقل. 3- کاهش نرخ رشد تولید انرژی هسته ای در دنیا. 4- چشم انداز خوش بینانه تر عرضه گاز طبیعی به ویژه با تولید ذخایر گاز غیر متعارف دارای قیمتهای رقابتی و توسعه عرضه جهانی ال ان جی. اما توسعه عصر طلایی گاز چگونه بر آفریقا تاثیر خواهد گذاشت؟ عصر طلایی گاز در قاره آفریقا، موضوعی بیش از ایجاد فرصت برای شرکتهای ملی صنعت نفت است. چرا که غولهای صنعت نفت و گاز به همراه شرکتهای بین المللی اکتشاف و تولید و متخصصان شناخته شده حوزه صنعت نفت و گاز آفریقا، به دنبال دستیابی به فرصتهای تجاری موجود هستند. هرچند شرکتهای کوچک نیز می توانند با مشارکت درطرحهای شرکتهای بزرگ نقش آفرینی داشته باشند. دولتهای آفریقایی و سازمانهای غیر دولتی نیز در این شرایط، از نقشی مهم و راهبردی برخوردارند. نخستین و مهمترین نقش آنها در تدوین یک برنامه جامع اجرایی و قابل اتکا شکل خواهد گرفت که با توجه به مالیاتهای پرداختی در بخش بالا دستی و مدل های قراردادی، تدوین می گردد. نکته دوم به مسائل زیر ساختی و سرمایه گذاری، آموزشهای محلی و اشتغال زایی مرتبط است. همکاری و اجرای طرحهای مشترک با شرکتهای بین المللی نفتی نیز مساله ای قابل توجه خواهد بود. بخش اعظم ذخایر گاز طبیعی اثبات شده در قاره آفریقا در چهار کشور نیجریه، الجزایر، مصر و لیبی قرار دارد که در مجموع 92 درصد مجموع ذخایر این قاره را در خود جای داده است. براساس گزارش نشریه نفت و گاز ذخایر اثبات شده گاز طبیعی قاره آفریقا در سال 2012 ، 14 تریلیون متر مکعب بوده است. ذخایر گاز طبیعی این قاره حدود 7 درصد مجموع ذخایر گاز دنیا را در خود جای داده است. البته ذخایر گاز قابل برداشت گاز طبیعی در آفریقا 74 تریلیون متر مکعب است که بیش از 10 درصد ذخایر دنیا را تشکیل می دهد. مصرف گاز طبیعی در آفریقا 119 تریلیون متر مکعب بوده است. کشورهای مصر و الجزایر پیشگام در مصرف گاز طبیعی هستند که 70 درصد مصرف را به خود اختصاص داده اند. براساس آمار بین المللی از سال 2000 تا کنون میانگین رشد مصرف گاز طبیعی در قاره سیاه بیش از 6 درصد بوده است. بر اساس برآورد اداره اطلاع رسانی انرژی ایالات متحده، تقاضای جهانی گاز از 133 تریلیون فوت مکعب در در سال 2015 به 153 در سال 2020 و به 176 تریلیون فوت معکب در سال 2025 خواهد رسید. این آمار نشان می دهد که تقاضای جهانی از سال 2025-2000 بیش از 90 درصد افزایش خواهد داشت. بر اساس آمار، خاورمیانه و آفریقای شمالی در حال حاضر 41 درصد از ذخایر اثبات شده گاز دنیا را به خود اختصاص داده اند (36 درصد در خاورمیانه و بقیه در الجزایر مصر و لیبی). اروپا یکی از مصرف کنندگان رو به رشد گاز است. ذخایر گاز این قاره روبه پایان و به واردات از روسیه، خاورمیانه و آفریقای شمالی وابسته است. اروپا تا سال 2020 مجبور خواهد بود تا 60 درصد از گاز طبیعی مصرفی خود را وارد کند و کشورهای درحال توسعه آسیا هم همینطور که قطعا نقش منابع گازی خاورمیانه و آفریقای شمالی در تامین این نیاز بی بدیل خواهد بود.