کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

روایتی از فوران چاه ۱۴۷

صادق سعیدی فراهانی

8 آبان 1396 ساعت 11:04

بازهم حادثه دیگری در صنعت حفاری توجه مردم و مسئولین را به خود جلب کرد این بار در میدان رگ سفید دارای دومین کلاهک بزرگ گازی در بین میادین نفتی ایران در نزدیکی بندر دیلم جایی که برای سومین بار پس از سال های ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ فوران به همراه انفجار رخ داد .


به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، پس از فوران میدان های کنگان، ابوذر ،رشادت، مارون و نفت شهر این بار نوبت به رگ سفید رسید این حوادث تلخ که تماما در سال های اخیر اتفاق افتاده است گویا  نمیخواهد دست از سر این صنعت بر دارد و به نظر میرسد بهتر است از زاویه دیگری آن را بررسی کنیم . این که در چاه 147 این میدان چه دلایلی باعث آن شدند مسئله ای است که کارشناسان صنعت نفت پس از بررسی های دقیق تر در روز های آتی به آن خواهند رسید ولی تا جایی که اطلاعات در دسترس و بررسی های اولیه نشان میدهد حادثه از 2 کلید واژه حکایت دارد هرزروی گل و عملیات لوله بالا .  برای آشنایی بیشتر با این موضوع بهتر است به برخی ازعمده ترین دلایل فوران اشاره کنیم : کم بودن وزن گل: وزن گل اولین کنترل کننده چاه است. اگر وزن گل کم شود با توجه به اینکه فشار وابسته به آن است فشار سازند بر فشار هیدرواستاتیک چاه غلبه کرده  و شرایط چاه زیر حد تعادل قرار میگیرد در نتیجه سیال سازند تراوا میتواند وارد حفره چاه شود و باعث سیلان شود. معمولا بر طبق آمار 15 درصد سیلان ها بر اثر کم بودن وزن گل میباشد. پر نکردن کامل چاه از گل:یکی از عمده ترین دلایل سیلان پر نکردن چاه از گل حفاری در خلال لوله بالا یا پایین می باشد. هنگامی که لوله ها از چاه خارج میشوند چاه به میزان حجم آن ها از گل خالی میشود . این کاهش سطح گل باعث نقصان فشار هیدرواستاتیک چاه میشود و بیشترین آمار مربوط به سیلان ها را نیزکه در حدود 42 درصد میباشد  در بر گرفته است. مکش : یکی دیگر از دلایل سیلان سواب یا همان مکش میباشد و شامل حرکت پیستونی و سریع رو به بالای لوله های حفاری به ویژه در ابتدای شروع به لوله بالا میباشد. حتی اگر چاهی پر از سیالی با وزن درست باشد در اثر بالا رفتن سریع سواب میتواند باعث ایجاد یک فشار منفی در ته چاه شده و در نتیجه سیال سازند را به درون چاه بکشاند. هرزروی گل : یکی از مشکلات عدیده در عملیات حفاری میباشد که توسط پایین رفتن سریع سطح گل درون چاه قابل تشخیص است. در نتیجه هرزروی تعادل هیدرو استاتیکی که کلید اصلی کنترل چاه است به هم میخورد. شکست سازند و وزن بالای گل از عوامل هرزروی گل میباشند مخصوصا در سازند های شکاف دار و شکننده باید هنگام استفاده از گل سنگین هوشیار بود تا عدم تعادل هیدرو استاتیکی باعث هرزروی نشود. هرچند حادثه میدان رگ سفید که باعث از دست رفتن جان هموطنان و تلاشگران صنعت نفت شد اولین حادثه فوران و انفجار نیست اما امیدواریم با توجه بیشتر به برخی نکات زیر و انجام آن ها آخرین آن باشد . آموزش های تخصصی کنترل چاه به پرسنل، پر نگه داشتن چاه در هنگامTripping ، محاسبه وزن گل مناسب با توجه به شرایط چاه و فشار سازندی ،پایین آوردن سرعت Tripping در هنگام ارتباط مستقیم چاه با سازند ، استفاده از یونیت های نمودار گیری به منظور آنالیز و گزارش هرزروی و یا افزایش برگشتی (LossوGain) به صورت دقیق تر و پیوسته همچنین تشخیص زودتر گاز آزاد و گاز محلول در گل (در مخازن دارای کلاهک گازی بایستی این نکته را در نظر داشت که خاصیت انحلال پذیری گاز در گل باعث تشخیص دیرتر سیلان میشود و فرصت عکس العمل را تا حدود زیادی کاهش میدهد) ، تست و اطمینان از عملکرد فورانگیرها و تجهیزات سطحی به صورت دوره ای و منظم، استفاده از شیر ایمنی در توقف های هرچند کوتاه در زمان Tripping ، انجام Flow Check ، بالا بردن سرعت عمل پرسنل با انجام مانورهای آمادگی برای فوران و مواردی از این دست... در آخر اشاره به این نکته ضروری به نظر میرسد که توجه ویژه وزارت محترم به این کارکنان زحمتکش و کم توقع صنعت نفت که جان خود را هر روز بر کف دستانشان گرفته و برای تعالی ایران و ایرانی بدون شکوه ای از سختی کار، بدی آب و هوا ،دوری از خانه و خانواده و کمی دستمزد از هیچ کوششی فروگذار نیستند میتواند مرهمی هرچند کوچک برای آنها باشد و گامی درجهت تقویت انگیزه و جلوگیری از تکرار حوادث مشابه باشد. صادق سعیدی فراهانی / کارشناس حفاری  


کد مطلب: 72060

آدرس مطلب :
https://www.naftema.com/report/72060/روایتی-فوران-چاه-۱۴۷

نفت ما
  https://www.naftema.com