همه ما مقوله بهره برداری و حتی نگهداری را در منازل و علی الخصوص اثاثیه منزل خود تجربه کرده ایم . آنجا که بعضا" برای استفاده از اتو ، لباسشوئی ، پلوپز و یا خودرو شخصی به کتابچه آنها و نه تجربه خود مراجعه می کنیم ، اصول اولیه و علمی حاکم بر استفاده از اثاثیه را در دستور کار قرار داده ایم .

 به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "،   اینکه چگونه و با چه نوع آبی اتو را شارژ کنیم و پس از استفاده آنرا در چه وضعیتی در گنجه و یا کمد قرار دهیم بخشی از دستورالعمل های سازنده دستگاه برای زمان نگهداری در انباراست . اما چند درصد از ما بهره برداری و نگهداری از وسایل منزل را بر اساس توصیه های سازنده در دستور کار خود قرار می دهیم؟ چقدر وقت برای خواندن عمیق دستورالعمل سازنده خودرو شخصی خود کرده ایم؟
در بخش طرحها و پروژه های مراکز مختلف کشور، موضوع نگهداری و بهره برداری اهمیت بسزا ، بلکه حیاتی دارد . این امر آنجا که تاخیرات طرحها به چندین سال می رسد و بعضاً برخی کالاهای خریداری شده چند سال در انبار نگهداری می شوند، ریسکهای فرآوانی را چه از نظر فنی و چه مالی به پروژه ها تحمیل می کند . کالاهای مازاد پروژه ها( علی الخصوص Bulk Material) که متاسفانه در برخی پروژه ها از نظر مقدارتنه به تنه اصل خرید نیز می زنند از این قاعده مستثنا نیستند.  جغرافیا و طبیعت محل طرحها که در کشور ما اغلب مرطوب ، نمکی و آکنده از غبار و گرد و خاک است ، لزوم رعایت دستور العمل های نگهداری در مراحل انبارداری کالاها و نیز نگهداری در مدت زمان نصب تجهیزات تا قبل از راه اندازی را دوچندان می کند . در بسیاری موارد عدم رعایت دستورالعمل های نگهداری در انبار که توسط سازنده و یا در استانداردها توصیه شده است،  نه تنها عمر تجهیزات را بصورت معتنابهی کاهش می دهد که حتی در ابتدای راه اندازی تاثیر گذار است .
درکنار پذیرش متواضعانه  اکتفا به  فرهنگ ناقص انتقال سینه به سینه تجربیات و فرار از مطالعه دقیق  که در اجتماع ما حاکم است، لزوم بکارگیری اسناد و مدارک لازم توسط کارشناسان مطلع ، با تجربه کافی و نیز آگاه، بعنوان مدیران انبارها موضوعات اساسی در به حداقل رساندن آسیب های ناشی از نگهداری تجهیزات و اقلام مصرفی در زمانهای متعارف و نیز غیر متعارف پروژه هاست . نیروی انسانی غیر ماهر ، برخورد غیر علمی با موضوع حمل و نیز انبار داری غیر اصولی، زحمت تهیه و تدارک کالا که در چند دهه اخیر بشکل فلاکت باری هزینه بر و زمانبر بوده است را بی مزد و فایده می کنند.
در کلیه طرحها و پروژه های عظیم در سرتاسر دنیا کالاهای مازاد علی الخصوص در بخش بالک ، پس از اتمام پروژه ها، تغذیه کننده انبارهای استوک می باشند که این انبارها به نوبه خود منبعی برای پروژه های کوچکتر بعدی و یا رفع کسری پروژه های بزرگ به شمار می آیند . در کشور ما اما علی رغم وجود پروژه های سنگینی که در بخش نفت ، گاز و پتروشیمی در دهه های گذشته انجام شده است ، خبرهای خوبی از مراکز استوک تغذیه شده از طرحهای باتمام رسیده نیست . این بدان معنا نیست که خریدهای طرحها باندازه مورد نیاز و نبودن کالای مازاد در پروژه ها بوده ، بلکه متاسفانه بدلیل بلا استفاده بودن کالاهای خریداری شده اضافی پروژه های بزرگ، ناشی از عدم نگهداری صحیح است . چنانچه بالانس متریال انبارهای هر یک از طرحها در مناطق عسلویه و یا ماهشهر و... ( البته با فرض انجام شدن آن) و نیز اغلب انبارهای مناطق مزبور را نگاهی بیاندازیم ، حجم و ابعاد ثروت ملی از دست رفته را بخوبی خواهیم دید. موضوع نگهداری غلط در پاره ای اوقات تعمدا" و برای به اسقاط کشانده کالا و سوق دادن آنها به بازارهای خاص می باشد .  مجریان طرح ها اغلب مقدار کالای مازاد را  بصورت چشمگیری ناچیز اعلام می کنند. چرا که پروژه ها اغلب بشکل EPC اجرا شده و انبارها در اختیار پیمانکاران با کادر انبارداری ناکارآزموده و ضعیف بوده و نظارت ها از سوی کارفرمایان نیز ضعیف و غیر فنی بوده است. لذا هم خریدها مضاغف انجام شده و هم نگهداریها غیر استاندارد. در هر حال نتیجه آن، انبارهای پر از کالاهای رو به اسقاط شدن و غیر قابل بهره برداری است. ضمنا توجه به این نکته که اغلب، هزینه کالاها پرداخت شده و مشقت ساخت و حمل آنها به داخل نیز کشیده شده است، دو سر سوخت بودن موضوع را بیشتر نمایان می کند.  چنانچه در اینگونه طرح ها ضرر و زیان منتج از اتلاف کالا و حتی تجهیزات را در کنارمحاسباتمان قرار دهیم، شاید حتی طرحهای به ثمر رسیده از نرخ بازگشت سرمایه و یا تراز نامه قابل قبولی برخوردار نشوند . این درحالیستکه تهیه و تدارک هر یک از اقلام تلف شده (آهن آلات ، لوله، اتصالات ،انواع شیرآلات صنعتی،  کابلهای خاص و عمومی ، تجهیزات مکانیکی همچون پمپ و کمپرسور و الکتروموتور....) علاوه براتلاف هزینه های سنگین مالی ، مشقت فرآوان ساخت و حمل و حتی نگهداری را با خود همراه داشته است .
در نهایت بایستی اذعان داشت که عدم وجود نگاه علمی به مقوله حمل و نگهداری نیز همچون سایر بخشها، بیت المال را به طرز خاموش و توام با سکوت به ضررهای هنگفتی دچار کرده است. راه حل جلوگیری از این گونه نابسامانی تنها با نگاه علمی و بهره گیری از نظارتهای موثر در پیکره پروژه های کلان است. در این راستا شاید حسابرسی طرح ها پس از پایان آنها و بازخواست دست اندرکاران و تصمیم گیران، تلنگری برای حساس کردن مسئولین ذیربط باشد.