به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما"،امارات متحده عربی و مشخصا دوبی طی دهههای گذشته یکی از مراکز اصلی بازصادرات و ترانزیت کالا به ایران و از ایران بودهاند. بخش بزرگی از محصولات ایرانی یا کالاهایی که مقصد نهایی آنها ایران است، از طریق بنادر و مناطق آزاد دوبی جابهجا میشود. این جریان شامل کالاهای غیرتحریمی مانند محصولات کشاورزی و مصرفی نیز است.
محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دوبی، بارها بر لزوم لغو تحریمها علیه ایران تأکید کرده و گفته است: «ایران همسایه ماست و ما نمیخواهیم مشکلی با آن داشته باشیم.»
وضعیت کنونی تجارت ایران و امارات
• صادرات غیرنفتی ایران به امارات تنها در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴ (مارس تا جولای ۲۰۲۵) به حدود ۲.۱ میلیارد دلار رسیده است.
• امارات همچنان بزرگترین منبع واردات غیرنفتی ایران به شمار میرود و ایران نیز یکی از شرکای اصلی امارات در حوزه بازصادرات است.
• در سالهای اخیر، امارات طرحهایی برای گسترش قابل توجه بخش بازصادرات خود تا سال ۲۰۳۰ ارائه کرده است.
• افزون بر این، در سال ۲۰۲۴ کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و امارات پس از ۱۰ سال وقفه دوباره فعال شد که نشاندهنده تمایل دو کشور برای تقویت روابط اقتصادی است.
آیا محمد بن راشد تصمیم به توقف همکاری با ایران گرفته است؟
هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد امارات ـ یا شخص محمد بن راشدـ تصمیم به قطع کامل روابط اقتصادی و تجاری با ایران گرفته است. برعکس:
• حجم تجارت همچنان بالاست و ادامه دارد.
• نشستهای مشترک اقتصادی دوباره از سر گرفته شده است.
• سیاست کلی امارات بیشتر بر ایجاد تعادل میان فشارهای بینالمللی و منافع اقتصادی داخلی متمرکز است.
اگر همکاری تجاری ایران و امارات متوقف شود چه خواهد شد؟
در صورت اتخاذ چنین تصمیمی، چالشهای احتمالی شامل موارد زیر خواهد بود:
• محدودیتهای شدید بانکی و مالی برای انتقال پول و اعتبارات اسنادی.
• نظارت سختگیرانهتر بر واردات و صادرات کالا به مقصد ایران.
• کاهش نقش بنادر دوبی بهعنوان مسیر اصلی ترانزیت کالاهای ایرانی.
• افزایش تنشهای سیاسی با ایران در برابر کسب اعتبار بینالمللی نزد آمریکا و اروپا.
اثرات احتمالی بر صادرات پتروشیمی ایران
• مسیرهای لجستیکی دشوارتر و پرهزینهتر خواهد شد.
• مشکلات و تأخیر در تراکنشهای مالی میتواند دسترسی صادرکنندگان ایرانی به ارز را محدود کند.
• برخی خریداران بینالمللی برای خرید محصولات پتروشیمی ایران مردد خواهند شد یا تخفیفهای بیشتری مطالبه میکنند.
• در نهایت، هزینه صادرات افزایش یافته و سودآوری کاهش مییابد.
نتیجه
در حال حاضر هیچ نشانه قطعی مبنی بر قصد امارات برای قطع کامل همکاری با ایران وجود ندارد. تجارت غیرنفتی دو کشور همچنان قوی است و حتی در برخی بخشها رو به گسترش است.
با این حال، اگر چنین تصمیمی در آینده عملی شود، صنعت پتروشیمی ایران با افزایش هزینهها، کاهش حجم صادرات و فشار بیشتر بر سیستم مالی مواجه خواهد شد. در عین حال، امارات و مشخصا دوبی نیز بخش بزرگی از منافع اقتصادی خود را از دست داده و جایگاهشان بهعنوان هاب اصلی تجارت منطقهای تضعیف خواهد شد.