در حالی که صنعت پتروشیمی همواره یکی از گزینه‌های امن در سبد سرمایه‌گذاران بازار سرمایه شناخته می‌شد، افزایش نرخ خوراک و یوتیلیتی‌ها در سال‌های اخیر این جایگاه را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است. انتقادها به فرمول‌گذاری نرخ خوراک که بر پایه قیمت گاز در بازارهای وارداتی اروپا تعیین می‌شود، در حالی بالا گرفته که شرکت‌هایی نظیر زاگرس از سودآورترین به زیان‌ده بدل شده‌اند. با این حال، کارشناسان همچنان بخشی از این صنعت، به‌ویژه آروماتیک‌سازها را گزینه‌ای مناسب برای سبدهای دی‌پی‌اس‌محور و رشدی می‌دانند، مشروط بر آنکه اصلاحاتی در سیاست‌گذاری‌های کلان اعمال شود.
آراد پوکار، کارشناس ارشد بازار سرمایه، با اشاره به افزایش نرخ خوراک و یوتیلیتی در صنعت پتروشیمی اظهار داشت: «از گذشته نسبت به نحوه فرمول‌گذاری نرخ خوراک معترض بوده‌ام. متأسفانه در تعیین نرخ خوراک، به‌جای تکیه بر منافع ملی و وضعیت داخلی، دو هاب وارداتی و دو هاب صادراتی در فرمول گنجانده شده‌اند که این شیوه نرخ‌گذاری، به تولید داخلی آسیب می‌زند.»
او با اشاره به تأثیر این سیاست‌ها بر شرکت‌های بزرگ صنعت پتروشیمی گفت: «برای مثال شرکت پتروشیمی زاگرس، که همیشه از امن‌ترین گزینه‌ها در پرتفوی سرمایه‌گذاران بوده، اخیراً به دلیل همین سیاست‌های قیمتی در وضعیت زیان‌ده قرار گرفته است. این در حالی است که متانول‌سازی مانند شخارک، با مصرف گاز ترش، وضعیت متفاوت‌تری دارد. اگر روند عملکرد این دو شرکت را کنار هم قرار دهیم، به‌خوبی متوجه می‌شویم که سیاست‌های فعلی چگونه بر سودآوری شرکت‌ها اثر گذاشته‌اند.»
پوکار با انتقاد از مقایسه غیرمنطقی نرخ گاز در ایران با کشورهای اروپایی افزود: «ایران یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی دنیاست و منطقی نیست که گاز را با نرخ کشورهای واردکننده بفروشد. این در حالی است که در کشورهای صاحب صنعت پتروشیمی و صادرکننده گاز، نرخ خوراک بر اساس حمایت از تولید داخلی تنظیم می‌شود.»
او همچنین به اثرات جنگ اوکراین و روسیه بر بازار جهانی گاز اشاره کرد و گفت: «با اتفاقاتی مانند بحران نورد استریم ۱ و ۲، نرخ جهانی گاز به‌طور موقت افزایش یافت. اما اینکه این نرخ‌ها مستقیماً در فرمول خوراک صنایع ایران لحاظ شود، حاشیه سود شرکت‌های ما را به‌شدت کاهش می‌دهد.»
در پاسخ به این پرسش که با وجود این چالش‌ها آیا صنعت پتروشیمی همچنان جزو صنایع امن محسوب می‌شود، پوکار گفت: «در حال حاضر، بخشی از صنعت، به‌ویژه آروماتیک‌سازها، همچنان از نظر سودآوری و ثبات عملکرد وضعیت مناسبی دارند. اگرچه چالش‌هایی وجود دارد، اما این گروه می‌تواند گزینه مناسبی برای پورتفوی‌های رشدی و DPS محور باشد.»
او در پایان ابراز امیدواری کرد که سیاست‌گذاران با اصلاح فرمول‌های قیمت‌گذاری، مسیر پایدارتری را برای این صنعت مهم اقتصادی فراهم کنند.
دریافت لینک صفحه با کد QR