در حالی که صنعت پتروشیمی یکی از پیشرانهای اصلی اقتصاد ایران به شمار میرود، نیما میرزایی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، معتقد است تحریمها مانع تحقق کامل ظرفیتهای این صنعت شدهاند. او با اشاره به مزایای رقابتی ایران در حوزه خوراک و زیرساخت، تأکید میکند در صورت گشایش در روابط بینالملل، میتوان به بازگشت شتاب توسعهای این صنعت در افق ۱۴۰۴ امیدوار بود.
وی در گفت و گو با نفت ما در پاسخ به این سوال که با توجه به تخصص قابلتوجه شما در حوزه صنعت پتروشیمی، میخواهیم ارزیابیتان را از وضعیت فعلی این صنعت بهصورت تخصصی بدانیم. در حال حاضر شاهد افزایش نرخ خوراک هستیم؛ به نظر شما چشمانداز صنعت پتروشیمی در افق ۱۴۰۴ چگونه است؟ گفت: از نظر بهرهبرداری، صنعت پتروشیمی ایران در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارد. خوشبختانه در آینده نزدیک و میانمدت، عرضههای اولیه بزرگ و قابلتوجهی از این صنعت در بازار سرمایه خواهیم داشت که میتواند محرک مثبتی برای بازار باشد. با این حال، وضعیت بنیادی این صنعت نیازمند بازنگری جدی است؛ بهویژه در حوزه روابط خارجی.
من بهدلیل سابقه طولانی فعالیت در این صنعت، بهخوبی با چالشها و موانعی که در اثر تحریمها ایجاد شده آشنایی دارم. این محدودیتها هم در زمینه انتقال فناوری و حضور شرکتهای بزرگ پیمانکار و مشاور بینالمللی و هم در حوزه تأمین مالی و فاینانس، صنعت پتروشیمی را با مشکلات جدی روبهرو کردهاند.
این مسائل باعث شدهاند که آهنگ پیشرفت ما با آنچه در برنامه ۱۴۰۴ پیشبینی شده بود فاصله زیادی داشته باشد. حتی در رقابت با رقبای منطقهای، مانند شرکت سابیک عربستان که رقیب دیرینه ایران بوده، تا حد زیادی این رقابت را واگذار کردهایم.
با این حال، اگر گشایشی در روابط بینالملل حاصل شود– که این احتمال وجود دارد– چشمانداز صنعت پتروشیمی در بلندمدت (سه تا چهار سال آینده) بسیار روشن خواهد بود. ایران ظرفیتهای فراوانی در این حوزه دارد؛ چه در زمینه منابع اولیه و خوراک و چه در خصوص طرحهای نیمهکاره متعددی که در سراسر کشور تعریف شدهاند. این طرحها میتوانند موتور محرک توسعه آینده صنعت پتروشیمی کشور باشند.
در مجموع، ایران در صنعت پتروشیمی مزایای رقابتی مهم و غیرقابلانکاری دارد و ظرفیتهای زیادی برای رشد و توسعه در اختیار دارد. با این حال، تحریمها سرعت حرکت این صنعت را از مسیر برنامهریزیشده خارج کردهاند و تا زمانی که این گرهها باز نشوند، نمیتوان به تحقق کامل اهداف چشمانداز امیدوار بود.