راه اندازی مرکز مهارت آموزی صنعت نفت در کازرون و تجربه بیست ساله پتروشیمی در این کار

امضای چنین تفاهم نامه همکاری را می توان از یک زاویه دیگر هم مورد بررسی قرار داد و آن اینکه چنین اقدامی نزدیک به دو دهه(بیست سال) قبل با یک آینده نگری هوشمندانه در مجموعه صنایع پتروشیمی کشور به منظور تامین نیروهای اجرایی مورد نیاز طرح های آتی پتروشیمی با موفقیت برنامه ریزی و اجرا شده است.

سابقه طرح تربیت نیروهای ماهر در صنعت نفت
طرح آموزش نیروهای ماهر مورد نیاز صنعت نفت برنامه گسترده ای بود که بر اساس فرایندی طراحی شده برای دوران توسعه نفت و پتروشیمی در چشم انداز ایران 1400 به اجرا درآمده بود. این برنامه توسط مدیرعامل وقت شرکت مدیریت توسعه پتروشیمی (مهندس نجابت) با هدف آموزش داوطلبان دارای مدرک تحصیلی دیپلم در دوره  های زمانی حدودا چهار ماهه در چندین رشته تخصصی مورد نیاز طرح های این صنعت از جمله جوشکاری، برق و ابزار دقیق، لوله کشی صنعتی و ... در سراسر استان های کشور به اجرا درآمد. افراد پذیرفته شده در این دوره ها از امکاناتی شامل خوابگاه، تغذیه و کمک هزینه برخوردار بوده و در پایان دوره و قبولی گواهی معتبر با مهر سازمان آموزش فنی و حرفه ای و پتروشیمی را دریافت می کردند. طی چند سال اجرای این طرح که از سال 1381 شروع شده بود بیش از 60 هزار نفر در دوره های مختلف تخصصی، آموزش های مورد نیاز برای حضور در پروژه های در دست اجرای مناطقی چون عسلویه را گذرانده و بر اساس نیاز طرح های مختلف جذب آنها شدند. این طرح در زمان وزارت مهندس زنگنه در دولت هشتم نیز همچنان ادامه داشت ولی عملا در دولت های بعدی به شکلی مورد بی مهری قرار گرفته و از برنامه های کاری نفت و پتروشیمی خارج شد. طرح تربیت نیروهای ماهر صنعت نفت در آن زمان با سرمایه گذاری سالانه 30 تا 40 میلیارد تومان به وسیله شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی در حال اجرا بود، و این هزینه به وسیله وزارت نفت از طریق شرکت ملی صنایع پتروشیمی تأمین می شد . در همان سال ها مسئولین پتروشیمی در اطلاع رسانی پیرامون این طرح اعلام کرده بودند: طرح فوق بر اساس برنامه های توسعه صنعت نفت و پیش بینی توسعه میدان گازی پارس جنوبی با 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری و نیاز این پروژه بزرگ به 550 هزار نیروی فنی و ماهر از سال 1381 آغاز شده و تا آن زمان اعلام شد 48 هزار نفر (در زمان اعلام خبر) در این دوره ها آموزش دیده اند. از جمله ویژگی های عنوان شده در رابطه با دوره های اجرا شده این بوده که: طرح تربیت نیروهای ماهر مورد نیاز صنعت نفت با 17 مرکز در مناطق نفت خیز جنوب آغاز و سپس با 260 مرکز در مناطق جنوب کشور و با ظرفیت30 هزار نفر در حال اجرا بود و افراد پس از گذراندن دوره های 5/4 ماهه و موفقیت در این دوره ها، به وسیله شرکت های آزمون بین المللی که وابسته به کشورهای فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش بودند مورد ارزیابی قرار گرفته و به آنها گواهینامه بین المللی اعطا شده، می توانستند در پروژه های صنعت نفت ایران و حتی پروژه های نفتی خاور میانه نیز مشغول به کار شوند. همچنین افراد آموزش دیده در رشته های جوشکاری، ابزار دقیق، برق صنعتی و لوله کشی از طریق دفاتری که آموزش می دیدند به پیمانکاران پروژه های مختلف نفتی معرفی می شدند. ( گزارش مبسوط خبر در شانا سه شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۸۵)
نکته قابل ذکر این است که آقای زنگنه یک بار در گفتگویی نظر خود در مورد اهمیت آموزش نیروهای فنی و ماهر را مهر ماه سال 93 نیز مطرح کرده بود. وی در آن زمان و به هنگام حضور در نشست بررسی وضعیت میادین نفتی آذر مهران با توصیه به لزوم فراگیری آموزش های فنی و حرفه ای مرتبط با صنعت نفت و گاز گفته بود: "بهترین کار برای جذب نیروهای بومی تربیت افراد ماهر فنی و کارشناسان نفتی است". مهندس زنگنه این مطالب را در پاسخ به درخواست نمایندگان و مسوولان وقت استان در مورد به کارگیری نیروهای بومی مطرح کرده و تاکید کرده بود: اگر کارجویان بومی از تخصص های عملی مانند جوشکاری، برقکاری، مکانیک و سایر تخصص های فنی برخوردار باشند دلیلی ندارد نیروی کار از جای دیگر آورده شود و گفته بود مسوولان از این فرصت استفاده کنند و نیروهای ماهر و تکنیسین تربیت کنند.(خبرگزاری ایرنا 18/07/1393)

نقش تحسین برانگیز پتروشیمی در آموزش نیروهای ماهر  
همانطور که ذکر شد در آن سال ها گذراندن دوره های آموزش طرح تربیت نیروهای ماهر در پتروشیمی رایگان بوده، افراد دارای مدرک دیپلم با گذراندن 600 ساعت آموزش که شامل 100 ساعت تئوری و 500 ساعت عملی بود، آماده فعالیت در پروژه های صنعت نفت شده و با ورود به داخل سایت ها و انجام فعالیت های تخصصی بتدریج تبدیل به یک کارگر ماهر و متخصص می شدند. در همان زمان بر این موضوع تاکید می شد که در عین حالی که تلاش شده برای تمامی افراد آموزش دیده فضای اشتغال باز شود، اما در هر حال شرکت در دوره های آموزشی تعهدی مبنی بر استخدام و یا اشتغال برای وزارت نفت یا پتروشیمی ایجاد نمی کند ولی تا همان زمان بررسی ها نشان می داد حدود 70 درصد از افراد آموزش دیده در آن دوره ها موفق شده بودند در پروژه های مختلف مشغول به کار شوند، همچنین در صورتی که نیروهای آموزش دیده مازاد نیاز صنعت نفت می بودند، می توانستند در صنایع دیگر مشغول به کار شوند. (شانا سه شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۸۵) و همان زمان گزارش هایی از جذب تعدادی از این افراد در کشورهای همسایه و حتی کره جنوبی منتشر ارائه شده بود.
 
آن سال ها گزارش هائی که در وب سایت یکی از شرکت های پتروشیمی ثبت شده بود حکایت از آن داشت که  تا آن زمان این دوره ها در سال 1386 تعداد 30 هزار نفر، در سال 1387 تعداد 4 هزار نفر و تا سال 1388 جمعا تعداد بیش از 64 هزار نفر فارغ التحصیل داشته است. رقمی که تحقق اجرای آن این روزها بیشتر به یک رویا شبیه است. گزارش مذکور بیانگر آن بود که در دوره نصب مکانیکی 145 نفر، برق صنعتی، 9321 نفر،ابزار دقیق، 1178 نفر،لوله کشی 21543 نفر، جوشکاری آلومینیوم 268 نفر، جوش برق گازی 8316 نفر و جوش گازی آرگون 22895 نفر و جوشکاری استیل 580 نفر فارغ التحصیل شده بودند.( وب سایت رسمی شرکت مدیریت توسعه پتروشیمی)
حالا اما رییس کمیسیون انرژی مجلس، رییس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و مسئولین نفتی حاضر در جلسه امضای تفاهم نامه راه اندازی مرکز کازرون چنان با ذوق زدگی از تفاهم امضاء شده صحبت کرده، استان فارس (و احتمالا شهر کازرون) را مرکز معین انجام این کار برای استان های بوشهر و خوزستان و یک مرکز پایلوت برای انجام چنین کاری معرفی می کنند که گویی از سابقه اجرای چنین طرحی هیچ اطلاع قبلی ندارند. در حالی که اگر قبلا یک استعلام ساده از پتروشیمی می گرفتند متوجه می شدند " از حلاوت و شیرینی بی بدیل خرمایی صحبت می کنند که دست اندرکاران پتروشیمی کشور زمانی نزدیک به دو دهه قبل با هسته آن بازی می کرده اند".