آرامکو محور اصلی سرمایه‌گذاری نفت و گاز عربستان است که در یک دهه اخیر، به ویژه روی افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز، توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین شرکت SABIC این کشور به عنوان دومین شرکت بزرگ پتروشیمی جهان، پروژه‌های بین‌المللی و داخلی زیادی دارد.
۰
تاریخ انتشارپنجشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴ - ۰۸:۰۱
کد مطلب : ۱۷۴۵۹۰
آیا بن سلمان واقعا می‌تواند یک تریلیون دلار در آمریکا سرمایه گذاری کند؟
عربستان و آینده‌ای که از امروز خریداری شده است
میثم قدیری
«سرمایه گذاری در آمریکا را به یک تریلیون دلار می‌رسانیم»؛ این سخن محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در کاخ سفید و در حضور دونالد ترامپ بازتاب زیادی در فضای مجازی داشته است. مقایسه این رقم با ارقامی که در مبادلات بین‌المللی ایران مهم شده می‌تواند بسیار معنادار باشد؛ مثلا الان سه دولت پیاپی در ایران تلاش کرده‌اند تا ۷ میلیارد دلار طلب ایران از کره جنوبی را دریافت کنند و به زخم اقتصاد ایران بزنند! احتمالا یادتان هست که در دولت رئیسی هر چند ماه یکبار اعلام می‌شد که این مبلغ دارد به کشور باز می‌گردد تا شوکی به بازارهای کشور وارد کنند. یا می‌توان سخن مسعود پزشکیان را به یاد آورد که گفته است که لنگ یک میلیارد دلار پولیم!
اما چگونه است که در همین منطقه کشور دیگری مثل عربستان می‌تواند چنان سرمایه‌گذاری سنگینی فقط در آمریکا داشته باشد؟! شاید برای برخی این سخن بن سلمان نوعی بلوف یا ادعای گزاف به حساب بیاید: کنار ترامپ نشسته و برای خوشایند او چیزی از جنس حرف‌هایی که در قمار زیاد می‌گویند، گفته است. این احتمال را می‌توان با یک نگاه ساده به سرمایه گذاری‌های مختلفی که عربستان در یک دهه گذشته داشته است راستی آزمایی کرد و دید که تا چه میزان می‌توان روی حرف ولیعهد عربستان حساب کرد؟!
در دهه اخیر (تقریباً از سال ۲۰۱۵ تا کنون) عربستان سعودی تقریبا در همه زمینه‌های اقتصادی و تجاری سرمایه‌گذاری داشته است اما نمونه‌های معروف‌تر و اعلام شده آن را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:
در صنعت بازی (گیمینگ) عربستان سهام شرکت‌های بزرگی مثل Nintendo (حدود ۵درصد در مقطعی) را خریداری کرده است. این کشور برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری ۳۷.۸ میلیارد دلاری در صنعت بازی تا سال ۲۰۳۰ دارد.
در معدن و منابع استراتژیک، عربستان در معادن بین‌المللی متعددی سرمایه گذاری داشته است. یکی از بزرگ‌ترین معاملات، مشارکت ۱۰درصد در «Vale Base Metals» برزیل بوده است. هدف این سرمایه‌گذاری تأمین فلزات استراتژیک (مثل مس، نیکل) است که برای تکنولوژی‌های انرژی نو مهم‌اند.
در دسامبر ۲۰۲۴، عربستان حدود ۱۵درصد سهم در فرودگاه هیترو (Heathrow) لندن را از شرکت Ferrovial خرید. این نوع سرمایه‌گذاری عربستان نشان‌دهنده تمرکز بر زیرساخت‌های حیاتی جهانی است.
عربستان همچنین در گروه هتلی اروپایی «Rocco Forte Hotels» سهام دارد. این سرمایه‌گذاری در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت قرار دارد. عربستان در قالب این چشم انداز، در lucid شرکت بزرگ آمریکایی که به تولید خودروهای برقی لوکس می‌پردازد، سرمایه گذاری کرده است. این کار با هدف تنوع اقتصادی و ورود به بازار خودروهای برقی انجام شده است.
سرمایه گذاری در صنعت فوتبال یکی از معروفترین فعالیت‌های اقتصادی عربستان است. این کشور علاوه بر خصوصی‌سازی باشگاه‌های لیگ حرفه‌ای خود، در باشگاه‌های اروپایی هم سرمایه گذاری کلان داشته است. در سال ۲۰۲۱، عربستان سهام اکثریتی در باشگاه انگلیسی نیوکاسل یونایتد را خریداری کرد. سپس سهم این کشور افزایش یافت تا حدود ۸۵درصد باشگاه را در اختیار داشته باشد.
همان طور که اشاره شد این سرمایه گذاری‌ها با هدف تجربه سرمایه گذاری خارج از صنایع نفت، پتروشیمی و... صورت پذیرفته است. ولی فهرست سرمایه گذاری‌های عربستان در این زمینه لیست بلندبالایی است. در واقع این حوزه برای این کشور همواره محور اصلی اقتصاد و سیاست اقتصادی بوده و در یک دهه گذشته هم تغییرات و توسعه‌های مهمی رخ داده است.
شرکت سعودی آرامکو (Saudi Aramco) محور اصلی سرمایه‌گذاری نفت و گاز این کشور است که در یک دهه اخیر، به ویژه روی افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز، توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین شرکت SABIC این کشور به عنوان دومین شرکت بزرگ پتروشیمی جهان، پروژه‌های بین‌المللی و داخلی زیادی دارد.
آرامکو و خارج از عربستان، SABIC در چند حوزه مهم سرمایه‌گذاری کرده‌اند: خرید سهام پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی در ایالات متحده، اروپا و آسیا، مشارکت در پروژه‌های LNG و میعانات گازی در آمریکا و استرالیا، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین انرژی و پتروشیمی سبز، مانند هیدروژن و تولید انرژی از منابع پاک، خرید بخشی از پالایشگاه Motiva در آمریکا، همکاری با شرکت‌های بین‌المللی مثل Dow Chemical برای تولید پلیمرهای پیشرفته و...
این سرمایه گذاری‌ها در شرکت‌های بین المللی بزرگ، در منابع استراتژیک دنیا، در صنایعی چون خودروهای برقی، در باشگاه‌های پرطرفدار و در نفت و گاز به ترتیب کمک می‌کند تا عربستان نقش تاثیرگذار اقتصادی و مالی در سطح بین المللی داشته باشد، دسترسی این کشور به مواد خام مهم برای تکنولوژی‌های آینده را تامین می‌کند، رشد تکنولوژیک این کشور را همراه با دنیا امکان پذیر می کند، باعث نقش آفرینی در افکار عمومی می‌شود و همچنان این کشور را به عنوان قطب بزرگ و بی بدیلی در صنایع نفت و گاز نگه می‌دارد.
به نظر می‌رسد برای قضاوت درباره سخن ولیعهد عربستان همین قدر کافی باشد. ضمن این که نشان می‌دهد که سرمایه گذاری خارجی خدمت به آمریکا و غرب و سایر کشورها نیست، بلکه معامله برد – بردی است که ما چندان آشنایی با آن نداریم!
اما چگونه است که در همین منطقه کشور دیگری مثل عربستان می‌تواند چنان سرمایه‌گذاری سنگینی فقط در آمریکا داشته باشد؟! شاید برای برخی این سخن بن سلمان نوعی بلوف یا ادعای گزاف به حساب بیاید: کنار ترامپ نشسته و برای خوشایند او چیزی از جنس حرف‌هایی که در قمار زیاد می‌گویند، گفته است. این احتمال را می‌توان با یک نگاه ساده به سرمایه گذاری‌های مختلفی که عربستان در یک دهه گذشته داشته است راستی آزمایی کرد و دید که تا چه میزان می‌توان روی حرف ولیعهد عربستان حساب کرد؟!
در دهه اخیر (تقریباً از سال ۲۰۱۵ تا کنون) عربستان سعودی تقریبا در همه زمینه‌های اقتصادی و تجاری سرمایه‌گذاری داشته است اما نمونه‌های معروف‌تر و اعلام شده آن را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:
در صنعت بازی (گیمینگ) عربستان سهام شرکت‌های بزرگی مثل Nintendo (حدود ۵درصد در مقطعی) را خریداری کرده است. این کشور برنامه‌ای برای سرمایه‌گذاری ۳۷.۸ میلیارد دلاری در صنعت بازی تا سال ۲۰۳۰ دارد.
در معدن و منابع استراتژیک، عربستان در معادن بین‌المللی متعددی سرمایه گذاری داشته است. یکی از بزرگ‌ترین معاملات، مشارکت ۱۰درصد در «Vale Base Metals» برزیل بوده است. هدف این سرمایه‌گذاری تأمین فلزات استراتژیک (مثل مس، نیکل) است که برای تکنولوژی‌های انرژی نو مهم‌اند.
در دسامبر ۲۰۲۴، عربستان حدود ۱۵درصد سهم در فرودگاه هیترو (Heathrow) لندن را از شرکت Ferrovial خرید. این نوع سرمایه‌گذاری عربستان نشان‌دهنده تمرکز بر زیرساخت‌های حیاتی جهانی است.
عربستان همچنین در گروه هتلی اروپایی «Rocco Forte Hotels» سهام دارد. این سرمایه‌گذاری در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت قرار دارد. عربستان در قالب این چشم انداز، در lucid شرکت بزرگ آمریکایی که به تولید خودروهای برقی لوکس می‌پردازد، سرمایه گذاری کرده است. این کار با هدف تنوع اقتصادی و ورود به بازار خودروهای برقی انجام شده است.
سرمایه گذاری در صنعت فوتبال یکی از معروفترین فعالیت‌های اقتصادی عربستان است. این کشور علاوه بر خصوصی‌سازی باشگاه‌های لیگ حرفه‌ای خود، در باشگاه‌های اروپایی هم سرمایه گذاری کلان داشته است. در سال ۲۰۲۱، عربستان سهام اکثریتی در باشگاه انگلیسی نیوکاسل یونایتد را خریداری کرد. سپس سهم این کشور افزایش یافت تا حدود ۸۵درصد باشگاه را در اختیار داشته باشد.
همان طور که اشاره شد این سرمایه گذاری‌ها با هدف تجربه سرمایه گذاری خارج از صنایع نفت، پتروشیمی و... صورت پذیرفته است. ولی فهرست سرمایه گذاری‌های عربستان در این زمینه لیست بلندبالایی است. در واقع این حوزه برای این کشور همواره محور اصلی اقتصاد و سیاست اقتصادی بوده و در یک دهه گذشته هم تغییرات و توسعه‌های مهمی رخ داده است.
شرکت سعودی آرامکو (Saudi Aramco) محور اصلی سرمایه‌گذاری نفت و گاز این کشور است که در یک دهه اخیر، به ویژه روی افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز، توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین شرکت SABIC این کشور به عنوان دومین شرکت بزرگ پتروشیمی جهان، پروژه‌های بین‌المللی و داخلی زیادی دارد.
آرامکو و خارج از عربستان، SABIC در چند حوزه مهم سرمایه‌گذاری کرده‌اند: خرید سهام پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی در ایالات متحده، اروپا و آسیا، مشارکت در پروژه‌های LNG و میعانات گازی در آمریکا و استرالیا، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین انرژی و پتروشیمی سبز، مانند هیدروژن و تولید انرژی از منابع پاک، خرید بخشی از پالایشگاه Motiva در آمریکا، همکاری با شرکت‌های بین‌المللی مثل Dow Chemical برای تولید پلیمرهای پیشرفته و...
این سرمایه گذاری‌ها در شرکت‌های بین المللی بزرگ، در منابع استراتژیک دنیا، در صنایعی چون خودروهای برقی، در باشگاه‌های پرطرفدار و در نفت و گاز به ترتیب کمک می‌کند تا عربستان نقش تاثیرگذار اقتصادی و مالی در سطح بین المللی داشته باشد، دسترسی این کشور به مواد خام مهم برای تکنولوژی‌های آینده را تامین می‌کند، رشد تکنولوژیک این کشور را همراه با دنیا امکان پذیر می کند، باعث نقش آفرینی در افکار عمومی می‌شود و همچنان این کشور را به عنوان قطب بزرگ و بی بدیلی در صنایع نفت و گاز نگه می‌دارد.
به نظر می‌رسد برای قضاوت درباره سخن ولیعهد عربستان همین قدر کافی باشد. ضمن این که نشان می‌دهد که سرمایه گذاری خارجی خدمت به آمریکا و غرب و سایر کشورها نیست، بلکه معامله برد – بردی است که ما چندان آشنایی با آن نداریم!
