طرح انتقال نفت خام از گوره به جاسک یک طرح راهبردی است که می‌تواند نقش موثری در مسائل گوناگون سیاسی و اقتصادی کشور داشته باشد.
۱
تاریخ انتشارسه شنبه ۲۴ فروردين ۱۴۰۰ - ۰۸:۱۶
کد مطلب : ۱۳۴۳۸۰
نفت ایران از خشکی تا زیر دریا
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، طرح انتقال نفت خام از گوره در استان بوشهر به جاسک در استان هرمزگان، یک طرح راهبری برای آینده ایران است. این طرح که بهانه خوبی برای توسعه استان های همجوار به ویژه استان سیستان و بلوچستان با تمرکز بر سواحل مکران است، می‌تواند بار سنگین بیکاری جوانان آن منطقه را نیز از روی دوش کشور بردارد. انتقال نفت خام از گوره به جاسک همچنین می‌تواند نقش موثری در مسائل گوناگون سیاسی و اقتصادی کشور داشته باشد که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
علی جعفرزاده قائم مقام مجری طرح احداث خط لوله گوره به جاسک درباره روند اجرای این طرح، اظهار کرد: مناقصات این طرح از سال ۹۷ برگزار و عملیات اجرایی این طرح نیز پس از طی شدن فاز مهندسی که حدود دو تا سه ماه طول کشید، از حدود تیرماه و مرداد ماه سال ۹۸ با تجهیز کارگاه‌ها و حمل ماشین آلات احداث خط به این گستر‌ه‌ها شروع شده و و تاکنون این عملیات به طول هزار کیلومتر در شش گستره واقع در شمال استان بوشهر، جنوب استان فارس و استان هرمزگان انجام شده است.
او افزود: طرح گوره به جاسک معروف به طرح اولین‌ها است؛ زیرا، یک طرح کاملا ایرانی است. تمام شرکت‌هایی که مهندسی این طرح را انجام داده اند یا شرکت‌های مسئول کار‌های اجرایی کاملاً داخلی هستند. موضوعی که بدون هیچگونه شعاری در مورد این طرح می‌توان گفت، استفاده از حداکثر توان داخلی شرکت‌های ایرانی است.
این مدیر نفتی ادامه داد: معمولاً این طرح را به عنوان خط لوله گوره به جاسک می‌شناسند، در حالی که به این شکل نیست. به صورت کلی، این طرح شامل هزار کیلومتر خط لوله، پنج تلمبه خانه، سه ایستگاه توپک رانی و ۱۱ پست برق است که تمام این‌ها به صورت همزمان انجام می‌شوند.
او در پایان گفت: علاوه بر این‌ها، احداث ۲۰ مخرن ۵۰۰ هزار بشکه‌ای برای ذخیره نفت در پایانه جاسک نیز بخشی از همین طرح است که در حال انجام است. تهیه لوله‌های این طرح از مرحله استخراج سنگ آهن تا تولید لوله، کاملاً با استفاده از توان متخصصان داخلی صورت گرفته است.
ایجاد بندر صادراتی دوم نفت، هدف طرح گوره به جاسک
محمد حسین ابراهیمی مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه طرح گوره به جاسک بیان کرد: ایستگاه تلمبه خانه شمار دو در منطقه اَهرَم استان بوشهر، اولین ایستگاه پمپاژ در مسیر است. این طرح از منطقه گوره در استان بوشهر شروع و شامل پنج تلمبه خانه، دو ایستگاه بین راهی، یک ایستگاه توپک رانی و یک ایستگاه ترمینال انتهایی در پایان مسیر خط لوله می‌شود.
او افزود: این طرح شامل شش گستره به طول ۶۹۵ کیلومتر است که با عبور از استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان در نهایت در منطقه جاسک به مخازن ذخیره‌سازی می رسد که در مجموع حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت در آن‌ها ذخیره خواهد شد و از آن جا با اتصال به خطوط لوله زیر دریایی شناور، به صادرات نفت منتج می‌شود.
ابراهیمی ادامه داد: هدف از اجرای این طرح، انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز و ایجاد یک بندرگاه صادراتی دوم در منطقه جاسک است تا علاوه بر پایانه خارگ، پایانه جدیدی برای صادرات نفت باشد.
او در پایان اظهار کرد: حجم عملیات خاکی در طول مسیر این خط لوله، نزدیک به ۳۰ میلیون متر مکعب بوده زیرا مسیر‌های بسیار صعب‌العبور و عموماً کوهستانی، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از مسیر را به خود اختصاص داده بودند اما خوشبختانه تا به امروز، تمام عملیات جوشکاری و حفر کانال برای این خط لوله به انتها رسیده است.
جاسک به جای خارگ؛ اگر تهدید شویم
بدون شک اکثر ما مردم ایران، زمانی را به خاطر می‌آوریم که دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، تمام تلاش خود را به کار بست تا با اعمال سیاست فشار حداکثری، ایران را از صادرات نفت به صورت کامل محروم کند و راه تنفس اقتصاد نفت زده ایران را ببندد.
در آخرین روز‌های تیرماه سال ۱۳۹۷ یعنی درست در زمانی که فشار‌ها بر صنعت نفت ایران بسیار زیاد شد، حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در سخنی تاریخی خطاب به ترامپ اعلام کرد که اگر نفت ایران صادر نشود، تنگه هرمز بسته خواهد شد. بسته شدن تنگه هرمز به معنی نرسیدن سوخت مورد نیاز به اغلب کشور‌ها به ویژه آمریکاست که عنوان بزرگترین مصرف کننده سوخت دنیا را به خود اختصاص داده است. این مسئله به سرعت مورد تمجید رهبر انقلاب اسلامی نیز قرار گرفت.
در حال حاضر حدود ۹۰ درصد نفت ایران از طریق جزیره خارگ صادر می‌شود که با اتمام طرح راهبری گوره به جاسک، همانطور که سخنان محمدحسین ابراهیمی، مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه این طرح نیز قابل برداشت است، کشور ما می‌تواند بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز، نفت را که عمدتا از خلیج فارس استخراج می‌شود به دریای عمان برساند.
تورج دهقانی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، در این زمینه اظهار کرد: طرح‌هایی که برای انتقال نفت و گاز با مقیاس‌های بزرگ در دنیا وجود دارند، بسیار زیاد هستند اما طرح گوره به جاسک که در یک مسیر هزار کیلومتری در مرحله اجرا به سر می‌برد، قرار است که نفت خام سنگین را در این مسیر طولانی منتقل کند و این مسئله، سبب منحصر به فرد شدن این طرح می‌شود.
او اضافه کرد: برای این طرح، یکسری اهداف راهبردی ترسیم شده و سالهاست که کشور در سیاست‌های کلان خود، اجرا و پیگیری راهبرد‌های مربوط به این طرح را در اولویت داشته است که خوشبختانه طی چند سال گذشته با رفع برخی از گلوگاه‌ها، اجرای آن شتاب گرفت و اکنون در حال طی کردن مراحل نهایی خود است.
دهقانی گفت: تمام تلاش‌ها در این مسیر برای است که سریع‌تر بتوانیم این طرح را راه اندازی کنیم و نفت را در شرق تنگه هرمز و سواحل مکران تحویل به مصرف کننده‌ها چه با هدف صادرات نفت خام و چه با هدف تامین خوراک صنایع پایین دستی در حال احداث داخلی برسانیم.
طرح گوره به جاسک، نماد توانستن کشور است
او در ادامه بیان کرد: این طرح با توجه به ویژگی‌هایی که دارد یعنی از طرفی داشتن یکسری اهداف ملی راهبردی و از طرف دیگر، مواجه شدن با شرایط خاص کشور، به نوعی تبدیل به نماد توانستن کشور و بسیج همگانی ارکان کشور شده است.
این مقام مسئول اظهار کرد: پیش بینی اینکه این طرح پس از ۱۸ ماه یا با مواجهه با فراز و نشیب‌های موجود، در بازه زمانی کمتر از دو سال انجام شود، یک مقدار سخت بود زیرا طرح‌های مشابه، به صورت معمول خیلی بیشتر یعنی حدود پنج تا شش سال طول کشیده اند.
او گفت: به همین دلیل فکر می‌کردیم که با چالش‌های بیشتری مواجه شویم و زمان بیشتری ببرد، اما خوشبختانه با توجه به اهمیت این طرح، تخصیص منابع وزارت نفت و همچنین هم افزایی میان ارکان مختلف طرح، توانستیم بر مشکلات فائق بیاییم. می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده نزدیک تمام این هزارکیلومتر خط لوله تکمیل شود و بخشی از ایستگاه‌ها نیز برای ارسال نفت خام آماده استفاده شود.
برنامه ریزی برای ادامه طرح
دهقانی اظهار کرد: برای مابقی بخش‌های این طرح نیز یک چشم انداز حدود شش تا هفت ماهه ترسیم کرده ایم که با شتاب در حال پیگیری هستند.تمام تلاشمان این بود که با شناخت هدفمند گام برداریم و شاید بخش عمده‌ای ازموفقیت‌هایی که در این طرح حاصل شد، به همین دلیل باشد که بر شناخت مسیر تمرکز کردیم.
او افزود: من معتقدم که در شرایط نرمال و با حضور شرکت‌های خارجی، نمی‌توانستیم این رکورد‌های زمانی را به دست بیاوریم و این نشان دهنده توان و تعصب ملی است. آمار و ارقام ارائه شده شعار نیست زیرا تجربه‌های مشابه داخلی و خارجی این موضوع را ثابت می‌کند.
فعالیت شبانه روزی برای به بهره برداری رساندن طرح انتقال نفت از گوره به جاسک
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت در پایان اظهار کرد: تجربه این طرح نشان داد که در شرایط سخت نیز می‌توان با استفاده از تمام منابع، به اهداف یک طرح کلان دست یافت. اگر این باور شکل بگیرد، معنی اش این می‌شود که طرح‌های مشابه با این مقیاس را می‌توانیم اجرا کنیم و سبب رشد اقتصادی کشور خواهد شد.
طرح انتقال نفت از گوره به جاسک، نشان دهنده این است که ایجاد مدیریت یکپارچه، هم افزایی و اعتماد به توان داخلی، حرف اصلی را در اجرای طرح‌های گوناگون کشور می‌زند. چه بسا اگر این سه اصل اساسی در سایر مسائل و دغدغه‌های کشور به ویژه مسائل اقتصادی که این روز‌ها حرف اول را می‌زنند رعایت شود، شاهد برون رفت از مشکلات بسیاری باشیم.
منبع: باشگاه خبرنگاران
علی جعفرزاده قائم مقام مجری طرح احداث خط لوله گوره به جاسک درباره روند اجرای این طرح، اظهار کرد: مناقصات این طرح از سال ۹۷ برگزار و عملیات اجرایی این طرح نیز پس از طی شدن فاز مهندسی که حدود دو تا سه ماه طول کشید، از حدود تیرماه و مرداد ماه سال ۹۸ با تجهیز کارگاه‌ها و حمل ماشین آلات احداث خط به این گستر‌ه‌ها شروع شده و و تاکنون این عملیات به طول هزار کیلومتر در شش گستره واقع در شمال استان بوشهر، جنوب استان فارس و استان هرمزگان انجام شده است.
او افزود: طرح گوره به جاسک معروف به طرح اولین‌ها است؛ زیرا، یک طرح کاملا ایرانی است. تمام شرکت‌هایی که مهندسی این طرح را انجام داده اند یا شرکت‌های مسئول کار‌های اجرایی کاملاً داخلی هستند. موضوعی که بدون هیچگونه شعاری در مورد این طرح می‌توان گفت، استفاده از حداکثر توان داخلی شرکت‌های ایرانی است.
این مدیر نفتی ادامه داد: معمولاً این طرح را به عنوان خط لوله گوره به جاسک می‌شناسند، در حالی که به این شکل نیست. به صورت کلی، این طرح شامل هزار کیلومتر خط لوله، پنج تلمبه خانه، سه ایستگاه توپک رانی و ۱۱ پست برق است که تمام این‌ها به صورت همزمان انجام می‌شوند.
او در پایان گفت: علاوه بر این‌ها، احداث ۲۰ مخرن ۵۰۰ هزار بشکه‌ای برای ذخیره نفت در پایانه جاسک نیز بخشی از همین طرح است که در حال انجام است. تهیه لوله‌های این طرح از مرحله استخراج سنگ آهن تا تولید لوله، کاملاً با استفاده از توان متخصصان داخلی صورت گرفته است.
ایجاد بندر صادراتی دوم نفت، هدف طرح گوره به جاسک
محمد حسین ابراهیمی مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه طرح گوره به جاسک بیان کرد: ایستگاه تلمبه خانه شمار دو در منطقه اَهرَم استان بوشهر، اولین ایستگاه پمپاژ در مسیر است. این طرح از منطقه گوره در استان بوشهر شروع و شامل پنج تلمبه خانه، دو ایستگاه بین راهی، یک ایستگاه توپک رانی و یک ایستگاه ترمینال انتهایی در پایان مسیر خط لوله می‌شود.
او افزود: این طرح شامل شش گستره به طول ۶۹۵ کیلومتر است که با عبور از استان‌های بوشهر، فارس و هرمزگان در نهایت در منطقه جاسک به مخازن ذخیره‌سازی می رسد که در مجموع حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت در آن‌ها ذخیره خواهد شد و از آن جا با اتصال به خطوط لوله زیر دریایی شناور، به صادرات نفت منتج می‌شود.
ابراهیمی ادامه داد: هدف از اجرای این طرح، انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز و ایجاد یک بندرگاه صادراتی دوم در منطقه جاسک است تا علاوه بر پایانه خارگ، پایانه جدیدی برای صادرات نفت باشد.
او در پایان اظهار کرد: حجم عملیات خاکی در طول مسیر این خط لوله، نزدیک به ۳۰ میلیون متر مکعب بوده زیرا مسیر‌های بسیار صعب‌العبور و عموماً کوهستانی، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از مسیر را به خود اختصاص داده بودند اما خوشبختانه تا به امروز، تمام عملیات جوشکاری و حفر کانال برای این خط لوله به انتها رسیده است.
جاسک به جای خارگ؛ اگر تهدید شویم
بدون شک اکثر ما مردم ایران، زمانی را به خاطر می‌آوریم که دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، تمام تلاش خود را به کار بست تا با اعمال سیاست فشار حداکثری، ایران را از صادرات نفت به صورت کامل محروم کند و راه تنفس اقتصاد نفت زده ایران را ببندد.
در آخرین روز‌های تیرماه سال ۱۳۹۷ یعنی درست در زمانی که فشار‌ها بر صنعت نفت ایران بسیار زیاد شد، حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در سخنی تاریخی خطاب به ترامپ اعلام کرد که اگر نفت ایران صادر نشود، تنگه هرمز بسته خواهد شد. بسته شدن تنگه هرمز به معنی نرسیدن سوخت مورد نیاز به اغلب کشور‌ها به ویژه آمریکاست که عنوان بزرگترین مصرف کننده سوخت دنیا را به خود اختصاص داده است. این مسئله به سرعت مورد تمجید رهبر انقلاب اسلامی نیز قرار گرفت.
در حال حاضر حدود ۹۰ درصد نفت ایران از طریق جزیره خارگ صادر می‌شود که با اتمام طرح راهبری گوره به جاسک، همانطور که سخنان محمدحسین ابراهیمی، مدیر برنامه ریزی و کنترل پروژه این طرح نیز قابل برداشت است، کشور ما می‌تواند بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز، نفت را که عمدتا از خلیج فارس استخراج می‌شود به دریای عمان برساند.
تورج دهقانی مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، در این زمینه اظهار کرد: طرح‌هایی که برای انتقال نفت و گاز با مقیاس‌های بزرگ در دنیا وجود دارند، بسیار زیاد هستند اما طرح گوره به جاسک که در یک مسیر هزار کیلومتری در مرحله اجرا به سر می‌برد، قرار است که نفت خام سنگین را در این مسیر طولانی منتقل کند و این مسئله، سبب منحصر به فرد شدن این طرح می‌شود.
او اضافه کرد: برای این طرح، یکسری اهداف راهبردی ترسیم شده و سالهاست که کشور در سیاست‌های کلان خود، اجرا و پیگیری راهبرد‌های مربوط به این طرح را در اولویت داشته است که خوشبختانه طی چند سال گذشته با رفع برخی از گلوگاه‌ها، اجرای آن شتاب گرفت و اکنون در حال طی کردن مراحل نهایی خود است.
دهقانی گفت: تمام تلاش‌ها در این مسیر برای است که سریع‌تر بتوانیم این طرح را راه اندازی کنیم و نفت را در شرق تنگه هرمز و سواحل مکران تحویل به مصرف کننده‌ها چه با هدف صادرات نفت خام و چه با هدف تامین خوراک صنایع پایین دستی در حال احداث داخلی برسانیم.
طرح گوره به جاسک، نماد توانستن کشور است
او در ادامه بیان کرد: این طرح با توجه به ویژگی‌هایی که دارد یعنی از طرفی داشتن یکسری اهداف ملی راهبردی و از طرف دیگر، مواجه شدن با شرایط خاص کشور، به نوعی تبدیل به نماد توانستن کشور و بسیج همگانی ارکان کشور شده است.
این مقام مسئول اظهار کرد: پیش بینی اینکه این طرح پس از ۱۸ ماه یا با مواجهه با فراز و نشیب‌های موجود، در بازه زمانی کمتر از دو سال انجام شود، یک مقدار سخت بود زیرا طرح‌های مشابه، به صورت معمول خیلی بیشتر یعنی حدود پنج تا شش سال طول کشیده اند.
او گفت: به همین دلیل فکر می‌کردیم که با چالش‌های بیشتری مواجه شویم و زمان بیشتری ببرد، اما خوشبختانه با توجه به اهمیت این طرح، تخصیص منابع وزارت نفت و همچنین هم افزایی میان ارکان مختلف طرح، توانستیم بر مشکلات فائق بیاییم. می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده نزدیک تمام این هزارکیلومتر خط لوله تکمیل شود و بخشی از ایستگاه‌ها نیز برای ارسال نفت خام آماده استفاده شود.
برنامه ریزی برای ادامه طرح
دهقانی اظهار کرد: برای مابقی بخش‌های این طرح نیز یک چشم انداز حدود شش تا هفت ماهه ترسیم کرده ایم که با شتاب در حال پیگیری هستند.تمام تلاشمان این بود که با شناخت هدفمند گام برداریم و شاید بخش عمده‌ای ازموفقیت‌هایی که در این طرح حاصل شد، به همین دلیل باشد که بر شناخت مسیر تمرکز کردیم.
او افزود: من معتقدم که در شرایط نرمال و با حضور شرکت‌های خارجی، نمی‌توانستیم این رکورد‌های زمانی را به دست بیاوریم و این نشان دهنده توان و تعصب ملی است. آمار و ارقام ارائه شده شعار نیست زیرا تجربه‌های مشابه داخلی و خارجی این موضوع را ثابت می‌کند.
فعالیت شبانه روزی برای به بهره برداری رساندن طرح انتقال نفت از گوره به جاسک
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت در پایان اظهار کرد: تجربه این طرح نشان داد که در شرایط سخت نیز می‌توان با استفاده از تمام منابع، به اهداف یک طرح کلان دست یافت. اگر این باور شکل بگیرد، معنی اش این می‌شود که طرح‌های مشابه با این مقیاس را می‌توانیم اجرا کنیم و سبب رشد اقتصادی کشور خواهد شد.
طرح انتقال نفت از گوره به جاسک، نشان دهنده این است که ایجاد مدیریت یکپارچه، هم افزایی و اعتماد به توان داخلی، حرف اصلی را در اجرای طرح‌های گوناگون کشور می‌زند. چه بسا اگر این سه اصل اساسی در سایر مسائل و دغدغه‌های کشور به ویژه مسائل اقتصادی که این روز‌ها حرف اول را می‌زنند رعایت شود، شاهد برون رفت از مشکلات بسیاری باشیم.
منبع: باشگاه خبرنگاران
