۰
plusresetminus
تاریخ انتشارشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۲
کد مطلب : ۴۸۹۲۳

نگاهی به زندگی جمشید آموزگار

جمشید آموزگار از نخست‌وزیران زمان محمدرضا پهلوی روز چهارشنبه در ٩٣سالگی درگذشت. او متولد ١٣٠٢ در تهران بود. آموزگار حدود یک سال نخست‌وزیری ایران را بر عهده داشت؛ از ١٦ مرداد ١٣٥٦ تا ٢٨ مرداد ١٣٥٧.
 نگاهی به زندگی جمشید آموزگار
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،  آموزگار در ۱۳۲۸ شمسی در ۲۶سالگی به استخدام سازمان ملل درآمد و در زمینه مهندسی سدسازی‌، راهسازی‌، آبیاری و بهداشت‌، با این سازمان همکاری کرد. او در اواخر اقامت خود در آمریکا همسری یهودی‌آلمانی‌تبار به نام «اولریش» برگزید، در سال ۱۳۳۰ به ایران بازگشت و دو سال بعد به استخدام وزارت بهداشت درآمد و معاون آن وزارتخانه در امور مهندسی بهداشت شد. در این سال‌ها حضور حبیب‌الله آموزگار در مجلس سنای دوم و سوم‌، نقش مؤثری در ارتقای شغلی پسرش داشت‌. او در کابینه «حسنعلی منصور» وزیر بهداری بود و پس از ترور منصور با نخست‌وزیرشدن «امیرعباس هویدا» در ابتدا در همان پست ابقا شد و سپس برای مدت طولانی وزیر دارایی کابینه هویدا بود. در این دوره هم «آموزگار» مانند گذشته از پشتیبانی اقبال برخوردار بود. توصیه دکتر منوچهر اقبال، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، به مجلسین در حمایت از وزیر دارایی در پشتیبانی اکثریت نمایندگان از وزیر دارایی بی‌تأثیر نبود. در سال ۱۳۵۰، آموزگار با حفظ سمت وزارت دارایی، ریاست هیأت نمایندگی ایران را برای شرکت در دومین اجلاسیه اوپک از جانب شاه بر عهده داشت‌. در این اجلاسیه که آموزگار به ریاست آن انتخاب شده بود، قیمت نفت با چند برابر افزایش به تصویب اجلاسیه رسید. این افزایش که با ریاست آموزگار هم‌زمان شده بود، به عنوان پیروزی سران اوپک از جمله شخص آموزگار تلقی شد و این برای اولین‌بار بود که در شرایط خاص بین‌المللی‌، کشورهای صادرکننده نفت قادر شدند درباره نرخ نفت تصمیم بگیرند. از این پس آموزگار با حفظ سمت به عنوان ریاست هیأت ایرانی در اجلاسیه‌های سران اوپک شرکت می‌کرد. هفتم اردیبهشت ۱۳۵۳ هویدا، نخست‌وزیر، در ترمیم کابینه ١١ وزیر جدید معرفی کرد. در این تغییر آموزگار به وزارت کشور و سرپرستی سازمان امور استخدامی منصوب شد. پس از تأسیس حزب رستاخیز در سال ۱۳۵۴، آموزگار در سمت وزیر کشور و بعد در مقام مشاور اجرائی نخست‌وزیر مراتب حزبی را به‌سرعت طی کرد. در چهارم بهمن ۱۳۵۴ مسئول هماهنگی خدمات شهری در حزب شد و بالاخره در ششم آبان ۱۳۵۵، بعد از هویدا به عنوان دومین دبیرکل «حزب رستاخیز ایران» و مشاور نخست‌وزیر به کنگره حزب معرفی شد. ۱۶ مرداد ۱۳۵۶، شاه که با نارضایتی روزافزون عمومی و مشکلات فراوان اقتصادی مواجه بود، هویدا را از سمت نخست‌وزیری برکنار و پست وزارت دربار را به وی داد و آموزگار را به جای وی نشاند. در واقع شاه بر آن بود که با طرح وعده «گسترش فضای باز سیاسی از طریق واردکردن اعضای جدید و جوان کابینه» درصدد جلب نظر مخالفان برآید و در همین خصوص دولت آموزگار را سکوی پرش به دوره «آزادی‌، پیشرفت و دموکراسی» اعلام کرد. آموزگار پس از انتصاب به سمت نخست‌وزیری، در مردادماه ۱۳۵۶ از دبیرکلی حزب استعفا داد و به جای وی محمد باهری، معاون وقت وزارت دربار در همین تاریخ به این سمت انتخاب شد و داریوش همایون قائم‌مقام وی شد. آموزگار کابینه پیشنهادی‌اش را با وعده انقلاب اداری و تدوین و اجرای برنامه‌های خاص برای مبارزه با فساد به مجلس شورای ملی برد و در روز سوم شهریور ۵۶ رأی اعتماد گرفت. چند ماه بعد در روز پنجم دی ماه ۱۳۵۶ شاه دیدار با اعضای دفتر سیاسی و هیأت اجرائی حزب رستاخیز «جدایی پست دبیرکلی حزب را از سمت نخست‌وزیری به مصلحت ندانست». این‌چنین بود که جمشید آموزگار، نخست‌وزیر وقت، این ‌بار نه با رأی اعضای حزب که به حکم شاه، برای بار دوم دبیرکل حزب رستاخیز شد و جواد سعید به عنوان قائم‌مقام وی و محمود جعفریان، محمدرضا عاملی‌تهرانی و محمدحسین موسوی به سمت معاونان وی در حزب تعیین شدند.
نخست‌وزیری او، هم‌زمان بود با اوج‌گیری انقلاب اسلامی در ایران. افزایش اجتماعات با شهادت سیدمصطفی خمینی، فرزند امام خمینی (ره) در آبان ۱۳۵۶ و چاپ مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات با امضای احمد رشیدی‌‌مطلق علیه امام خمینی‌ (ره) از جمله مهم‌ترین اتفاقات دوران نخست‌وزیری او بود.
اما شاید یکی از مهم‌ترین اتفاقات دوران او که بر سرنوشت نخست‌وزیری آموزگار تأثیرگذار بود، حادثه سینما «رکس» آبادان است که منجر به کشته‌شدن حدود ۳۷۷ نفر از اهالی شهر شد. آموزگار در مقابل اعتراض عمومی در سراسر کشور به علت ناتوانی در پاسخ‌گویی به خواسته‌های مردم، از مقام نخست‌وزیری و دبیرکلی حزب رستاخیز استعفا داد. هفت روز پس از استعفای آموزگار، حزب رستاخیز متلاشی و مدتی بعد منحل شد. به دنبال آن، آزادی احزاب‌ اعلام شد و استعفای آموزگار مورد پذیرش شاه قرار گرفت‌. با پیروزی انقلاب اسلامی‌، اموال او طبق حکم غیابی دادستانی انقلاب در فروردین ۱۳۵۸ به نفع بنیاد مستضعفان مصادره شد. آموزگار پس از ترک ایران ابتدا به ایالت فلوریدای آمریکا رفت‌، سپس در ایالت میامی نزد پدرزن یهودی خود مقیم شد و به همراه برادرش، جهانگیر آموزگار که مدتی مسئولیت ریاست هیأت نمایندگی اقتصادی ایران در آمریکا را بر عهده داشت‌، شرکتی ساختمانی تأسیس کرد. او نهایتا هفتم مهر ماه ١٣٩٥ در میامی آمریکا درگذشت.     منبع: تاریخ ایرانی
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی