مدیریت فرسوده و فرتوت، به توسعه صنعت نفت آسیب زده است/ با افرادی که روزی هفت بار فشار خون پیدا می کنند نفت توسعه پیدا نمی کند/ اقتصاد لرزانی در نفت برای مردم درست کردیم/ کشور را خام فروشی نفت از بین برده است/ عامل زباله گردی و سوخت بری شخص رییس جمهور است

دکتر محمدشریف ملک‌زاده، که در کارنامه کاری خود سوابقی معاون رئیس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مشاور رییس جمهور و دبیر کل امور ایرانیان خارج از کشور را دارد به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم ثبت نام کرده است. وی در حال حاضر ریاست سازمان جهانی گردشگری حلال و رییس اتحادیه بین المللی روسای دانشگاه های جهان را در اختیار دارد. با توجه به اینکه دکتر ملک زاده یکی از جوان ترین نامزدهای ثبت نام کننده بوده و اشراف کاملی نسبت به امور اجرایی کشور و ارتباط بسیار قوی با همه اقوام ایرانی دارند، می تواند به عنوان صدای آرای خاموش، جنب و جوشی به انتخابات ریاست جمهوری 1400 بدهد. نکته مهم در مورد وی اینکه فقط به بیان مشکلات نمی پردازد و راهکارهای عملگرایانه برای هر یک از بخشهای کشور دارد. انتخاب یک رییس جمهور جوان و تحول خواه، می تواند یک پوست اندازی در بدنه اجرایی کشور ایجاد کرده و آحاد مردم بخصوص نسل جوان و تحصیلکرده را به آینده کشور امیدوارتر از گذشته کند. "آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما" در گفت و گویی اختصاصی با دکتر ملک زاده، دیدگاههای وی را در خصوص مسائل اقتصادی کشور بویژه صنعت نفت جویا شده است که در ادامه تقدیم مخاطبان می شود.


 
خانه تکانی اساسی در بدنه مدیریتی وزارت نفت
دکتر ملک زاده در ابتدا در پاسخ به این پرسش که صنعت نفت همواره به عنوان موتور توسعه و پیشران اقتصاد کشور بوده، راهکار دولت احتمالی شما برای توسعه صنعت نفت کشور با توجه به اینکه عواملی همچون تحریم ها، سوء مدیریت، باعث عدم توسعه شایسته و بایسته صنعت نفت کشور شده، است اظهار داشت: یکی از نکاتی که واقعا تهدیدکننده اقتصاد کشور است و صنعت نفت به این تهدید دامن زده استفاده از مدیران فرسوده و فرتوت است. وقتی همچنان مدیران فرسوده بر مسند کار باشند و 40 سال همین افراد در حوزه های مختلف نفت هیچ برنامه و راهکار مدون و نوینی نداشته باشند شاهد عدم توسعه صنعت نفت خواهیم بود. ما بارها شعار دادیم نفت را سر سفره مردم می آوریم در حالیکه مردم ما از این شعار مریض و زده شده اند، لذا مردم باید اثرات فروش نفت را در زندگی خودشان ببینند.
اول از همه باید به زیرساختهای موجود نگاه کنیم و زیرساخت موجود فقط تاسیسات نیست بلکه زیرساخت اصلی منابع انسانی است که آدمهای فرتوت و سالخورده سکاندار پستهای مدیریتی بوده و دنبال توسعه نیستند. در  همین 8 سال گذشته ثابت شد که در صنعت نفت اتفاقات خوبی نیفتاد، اگر غیر از این بود مردم باید اثرات فروش نفت را در زندگی خودشان لمس و احساس می کردند.
یکی از مشکلات دیگر صنعت نفت این بوده که شعار داده شده که بخشهای مختلف اقتصادی همچون معدن یا گردشگری می تواند جایگزین درآمدهای نفتی شود که اصلا درست نیست.
در کشور ما دولتهای گذشته همواره خام فروشی نفت کرده اند، بدون اینکه به صنایع پایین دستی نگاه بکنند و مشتقات را افزایش بدهند. در بحث خام فروشی اول از همه ما به مشکل برخورد کردیم چون توسط تروریسم اقتصادی، محاصره اقتصادی شده ایم و پول نفت مان بلوکه شده و دوم اینکه به جای همین پول نفت، جنسهای درجه سوم به ما داده اند. لذا دولتی که سر کار می آید باید حماسه توسعه و بازسازی را هم در حوزه زیرساختهای منابع انسانی و هم حوزه صنایع بالادست و پایین دست انجام دهد. من با واژه تحریم موافق نیستم چون ادبیات محکوم کردن جمهوری اسلامی است.
 متاسفانه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی در نفت، هیچ توجهی نشد. در ابلاغیه مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی در نفت بر افزایش بهره برداری از میادین مشترک تاکید شده است، شما ببینید واقعا چه کاری در این زمینه صورت گرفته که به رفاه و آرامش مردم کمک کرده باشد.
متاسفانه اقتصاد لرزانی را برای مردم درست کردیم که مردم نمی توانند از آن بهره مند شوند. بر اساس سیاستهای ابلاغی رهبری، صنعت نفت باید متحول شود، از خام فروشی جلوگیری کنیم و تولید نفت و گاز را با هدف حفظ سهم ایران در بازار و ارتقای جایگاه ایران در اوپک، افزایش دهیم که باعث تقویت قدرت امنیتی، اقتصادی و سیاسی کشور می شود. متاسفانه دو محور اول در این دولت به خوبی انجام نشد. طوری برنامه ریزی شده که همان تفکرات قدیم و بسته باعث شده دچار چالش شویم. از افرادی که روزی هفت هشت بار فشار خون پیدا می کنند و یا ماهی چندبار چربی خون کنترل می گیرند نمی توان انتظار توسعه صنعت نفت را داشت، لذا باید از مدیران جوان و کارآمد استفاده کنیم. منابع انسانی و زیرساختها لازم و ملزوم یکدیگرند و باید از دانش و توان مهندسی بخش خصوصی داخلی در بخشهای مختلف فنی، پیمانکاری، مهندسی، بهره برداری، صادرات فرآورده ها با ارزش افزوده بالا در بالادستی و پایین دستی صنعت نفت و گاز استفاده کنیم و علاوه بر مستندسازی دانش به صدور دانش فنی و مهندسی داخلی به بازارهای منطقه ای و جهانی بپردازیم. ایران ظرفیت تبدیل به هاب و قطب منطقه خلیج فارس در خصوص فناوری صنعت نفت را دارد.
اگر صنعت نفت توسعه می یافت هم اکنون مردم امنیت غذایی شان به چالش کشیده نمی شد و در صف مرغ نبودند. ما فقط با چند شرکت محدود کار کردیم و بخش خصوصی را هم کنار گذاشتیم و با این اوصاف نمی توانیم انتظار تحقق اقتصاد مقاومتی در نفت را داشته باشیم.
لذا باید از باید از نیروی جوان و مدیریت هوشمند در صنعت نفت استفاده کنیم. مدیریت کلان کنونی صنعت نفت کشور باعث شد که ظرفیت های توسعه نفت کشور همچون استفاده از توانمندی و همکاری کشورهای منطقه که رابطه خوبی با ما دارند، از بین برود. چرا باید پول نفت ما بلوکه شود. چرا باید برجامی را امضا بکنیم و بعد بیاییم بگوییم طرف مقابل زیر توافق زد. چرا نباید وضعیت اقتصادی مردم را در برجام مدنظر قرار دهیم. 85 میلیون ایرانی به مدیران ارشد نفتی و دیپلماسی کشور اعتماد کردند، حالا باید این مسوولان پاسخگو باشند، اگر طرف زیر توافق می زند به خاطر اینست که از دیپلماتهای ضعیف در مذاکره و توافق استفاده شده است.  


اهتمام جدی در بکارگیری ظرفیت ایرانیان خارج از کشور برای توسعه صنعت نفت
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در خصوص بکارگیری ظرفیت ایرانیان خارج از کشور در توسعه صنعت نفت با توجه به کارنامه کاری خود به عنوان دبیر کل امور ایرانیان خارج از کشور افزود: متاسفانه ما فرصتها را از دست داده ایم. ما باید در حوزه اجرایی کشور از دانش، تجربه و سرمایه ایرانیان خارج از کشور در حوزه های مختلف اقتصادی استفاده بکنیم. باید بانک اطلاعاتی از ایرانیان خارج از کشور داشته باشیم. بانک اطلاعاتی که در زمان مسوولیت من در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور تهیه شده بود، در وزارت امور خارجه گم شد و معلوم نشد کجا رفت؟! لذا باید این فایل در دسترس باشد تا مدیران اقتصادی کشور بتوانند استفاده کنند. ما باید اطلاعات ایرانیان خارج از کشور فعال نفت در داشته باشیم. سرمایه گذاری در نفت با شعار محقق نمی شود. مگر ممکن است رییس جمهور محترم بیاید بگوید مردم توصیه می کنم در بازار ملک، سکه، ارز وارد نشوید و وارد مثلا بورس نفت شوید. مگر فروش نفت به این راحتی است. لذا خرید نفت کشور باید در اختیار سرمایه گذارانی قرار گیرد که وضعیت اقتصادی شان برای دنیا قابل قبول است یا شرکتهای فناوری تعریف شده دارند.
من  سرمایه گذارانی در حوزه تاسیسات نفت و پالایشگاهها در میان ایرانیان خارج از کشور می شناسم که قطعا از آنها استفاده خواهم کرد. همین معدود ایرانیان خارج از کشور علاقمند به فعالیت در صنعت نفت کشور، دسترسی شان به مدیران نفتی غیر ممکن بوده و اگر نامه نگاری هم داشته اند پاسخش این بوده که فعلا در دست بررسی است!
من متعجبم چرا مسوول دلسوزی وجود ندارد. قطعا آه این مردم و کسانی که امکانات دارند و می خواهند اقتصاد کشور را سروسامان بدهد دامن مسوولان را خواهد گرفت. لذا باید صنعت نفت را احیا کنیم و هلدینگ های متعدد فناروی و فرآوری ایجاد کنیم که اشتغال ایجاد بکند. متاسفانه بدنه مدیریت وزارت نفت هم دانش آموختگان جوان دانشگاهی را به خاطر فضای بسته ای که ایجاد کرده اند پس می زند و این افراد یا بیکار می مانند یا شغلی در خور پیدا نمی کنند یا مجبور به مهاجرت و خدمت در صنعت نفت کشورهای دیگر می شوند.  من زمانی که در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور مسوولیت داشتم 100 نفر از بزرگترین دانشمندان جوان کشور و 50 شرکت هلدینگ را معرفی کردیم که در حوزه نفت سرمایه گذاری کنند ولی متاسفانه به دلیل بوروکراسی حاکم این ظرفیتها از دست رفت و در این دولت معلوم نشد چه بر سرشان آمد؟ استدلال این دولت هم اینست که چون دولت قبلی این افراد را آورده، توجهی نکردند. لذا ما نباید دیدگاههای سیاسی مان را حاکم بر فضای سرمایه گذاری و اقتصادی بکنیم و باید از ظرفیتهای ایرانیان خارج از کشور در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی استفاده بکنیم با اینکه چندین بار اعلام آمادگی کردند این افراد وقت ندارند که درگیر بوروکراسی پیچیده اداری ما شوند.
همین چند روز پیش من از طریق یکی از دوستان بخش خصوصی می خواستم 15 میلیون دوز واکسن کرونای اسپوتنیک روسی تایید شده وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را به صورت رایگان وارد کنیم منتها به دلیل اینکه اختیار این کار در دست وزارت بهداشت است مخالفت کردند و گفتند که شرکت خصوصی حق وارد کردن واکسن کرونا ندارند. در صنعت نفت ما هم همینطور است. کشور را خام فروشی نفت از بین برده و اگر فکری به حال آن نشود، قطعا در چند سال اینده استفاده از امکانات داخلی و اقتصاد درون زا و مقاومتی، کشور را به قهقرا خواهد برد.
من مرکز تخصصی در وزارت نفت تاسیس خواهم کرد که کار ویژه اش شناسایی سرمایه گذاران این حوزه است که در دستور کار وزارت نفت قرار گیرد و شناسایی نخبگان در داخل و خارج بویژه از ایرانیان خارج از کشور و شرکتهای ایرانیان خارج از کشور است که بیایند به کشورشان خدمت کنند. نباید بهانه بیاوریم محاصره اقتصادی شده ایم و به خاطر تصمیم اتحادیه اروپایی شرکتی کار را نیمه کاره رها کنند بروند.  لذا دولت کنونی چیزی برای مردم به ارمغان نیاورده است و دستاوردش عدم آرامش بوده است. ما باید واقعیتها را به مردم بگوییم وگرنه مردم هم بی اعتماد می شوند. دیپلماسی عمومی نفت را با ایرانیان خارج از کشور راه اندازی کنند.
به باور دکتر ملک زاده، وزارت امور خارجه، وزارت اقتصاد،وزارت جهاد کشاورزی باید با وزارت نفت هم افزایی داشته باشند نه اینکه جزیره ای عمل بکنند. من کتابی در خصوص ابعاد اقتصاد مقاوتی در برجام نوشتم و تاکید کردم که دولت دوازدهم باید تمام هم و غمش را روی امنیت غذایی مردم و تامین کالاهای اساسی بگذارد. متاسفانه افرادی در کشور مسوولیت دارند که از یک جا خط می گیرند که باعث انتصاب شان شده است و پاسخگوی همان ها هم هستند نه 85 میلیون ایرانی. به جرات می توانم بگویم که افزایش قیمت ارز، ورشکستگی اقتصادی مردم، فساد اخلاقی، طلاق، تن فروشی، خودکشی، صف مرغ همه اینها به خاطر اینست که وزارت نفت به خوبی به وظیفه اش عمل نکرده و آینده نگری در برنامه هایش نداشته است. است. چرا باید مدیری که بالای 60 یا 70 سال سن دارد و روزی 10 یا 12 قرص می خورد و کلا در 42 سال انقلاب چهره تکراری شده است مسوول باشد اما جوانان کارآمد سر کار نباشند؟ چرا ما هنوز نتوانسته ایم مدیرانی داشته باشیم که بتوانند به خوبی با مردم خودمان و اقتصاد دنیا ارتباط برخوردار کنند؟
من پنج سال پیش نوشتم که پروتئین کشور دچار چالش خواهد شد که وابسته به صنعت نفت است همه می گفتند مرغ چه ربطی به نفت دارد. باید وزارت جهاد کشاورزی با کشورهایی که نفت می فروشیم وارد مذاکره شود و دام و طیور و دانه های روغنی و به عنوان کالاهای اساسی وارد شود. رشد اقتصادی ایران در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی می تواند روی امنیت اقتصادی مردم تاثیر بگذارد. اینکه ادعا می کنند دولتها اختیار نداشتند امکانات نداشتند، فلسفه بافی است چون حوزه اجرا قوی ترین حوزه است من خودم معاون رییس جمهور، مشاور رییس جمهور و رییس دانشگاه بوده ام، در حوزه اجرا هم پول هست هم اختیارات است و هم می توانیم به مردم خدمت کنیم.
من متاسفم که دوباره با احساسات مردم بازی خواهد شد و چهره ای ممکن است رییس جمهور شود که حرف های قشنگ بزند. من نمی خواهم کسی به من رای بدهد! من فقط واقعیتها را به مردم می گویم. ما نباید با این همه ثروت خدادادی، زباله گرد، سوخت بر و کوله بر داشته باشیم. عامل اصلی سوخت بری، خود وزارت نفت است.  عامل زباله گردی شخص رییس جمهور است و باید مورد مواخذه قرار بگیرد. تمام ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی کشور از خسارت هایی که در صنعت نفت متحمل شده ایم، آسیب دیده است.
حذف بوروکراسی های زائد اداری پیش پای ساخت پتروپالایشگاهها
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در خصوص راهبرد خود برای کنار زدن موانع توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی کشور تصریح کرد: اگر من انتخاب بشوم، در ابتدا کمیته دائمی تشخیص صلاحیت مدیریت تشکیل می دهم و  مدیران ناکارآمد را عزل، بازخرید، بازنشسته کرده یا جای دیگری به کار خواهم گرفت تا از نیروهای جوان کارآمد استفاده بکنم. من حذف تمام بوروکراسی را در دستور کار قرار خواهم داد تا یک سرمایه گذار برای ساخت یک پتروپالایشگاه نباید 15 مجوز بگیرد یا از 10 جا استعلام بگیرد چرا که خود مجوزها و همین استعلامات فساد آور است. باید همه چیز در اختیار بخش خصوصی بوده و دستگاههای متولی باید ناظر باشند. دستگاههای اجرایی باید سیاستگذاری و نظارت انجام بدهند و نباید تصمیم سازی و تصمیم گیری را به همین افراد بدهیم در اینصورت سرمایه گذاری موفقی در صنایع خواهیم داشت.
دکتر ملک زاده در خصوص استراتژی صادرات گاز دولت احتمالی خود اعلام کرد: در طول سالهای گذشته قراردادهای صادرات گازی همچون صادرات به پاکستان، عمان منعقد شده ولی به اجرا درنیامده در صورتی که مثلا در خصوص پاکستان می توانستیم خسارت بگیریم. باید در تدوین قراردادهای گازی با بخش خصوصی و دولتی قوی بین المللی همکاری کنیم که مشکلی به وجود نیاید.
استفاده از مدیران بومی در توسعه مناطق محروم
این نامزد متولد زابل، در خصوص برنامه توسعه مناطق محروم کشور گفت: در مناطق محروم مثل سیستان و بلوچستان مثل مکران و بندر چابهار یا زابل از لحاظ معادن یا مورد توجه قرار نگرفته یا مدیران غیر بومی در راس دستگاههای اجرایی این استان که تعلق خاطری ندارند باعث استمرار محرومیت شده است. برنامه من استفاده از نیروهای بومی در استانهای محروم مثل سیستان و بلوچستان است تا هم مدیریت بومی سازی شود هم اقتصاد آنجا توسط برادران اهل سنت هم مردمی سازی شود. به خاطر فراهم نبودن شرایط سرمایه گذاری در پروژه های ملی برای سرمایه گذاران استان، این افراد در کشورهای همسایه مثل عمان و پاکستان و افغانستان سرمایه گذاری کرده اند که نوعی فرار سرمایه است. لذا هر شهری در این استان می تواند از نظر گردشگری، معدنی، صنایع دستی به یک هلدینگ اقتصادی تبدیل بشود.
مثلا هنر صنایع دستی بلوچ به عنوان یک برند بین المللی می تواند در کشورهای همسایه بازاریابی شده و به فروش برسد. متاسفانه چون این ظرفیت سازی ها ایجاد نشده و به بخش خصوصی هم توجهی نشده، باعث جذب افراد در مشاغل کاذب همچون سوخت بری، شده است که مقصر آن مسوولان استانی و ملی اند یا یک جوان کردستانی به کولبری روی می آورد در حالیکه بستر توسعه و اشتغال در استانش فراهم است. احیای اقتصاد سواحل مکران می تواند به استانهای همجوار هم کمک کند. در صورت ظرفیت سازی اقتصادی و ایجاد اشتغال، ما شاهد امنیت در مناطق محروم کشور خواهیم بود و خود اهالی و ساکنان خودشان را موظف به حراست از مرزها خواهند دید.  لذا بحران در مناطق محروم توسط مدیرانی ایجاد شده که از نظر مدیریت دانش در ضعف هستند.